درمان افتادگی پلک یا پتوز

پتوز یا افتادگی پلک

در موارد شدید، افتادگی پلک (Ptosis) می‌تواند تمام یا بخشی از مردمک را بپوشاند و در بینایی اختلال ایجاد کند. پتوز می‌تواند یک یا هر دو چشم را تحت تأثیر قرار دهد. ممکن است در بدو تولد (پتوز مادرزادی) وجود داشته باشد، یا ممکن است به تدریج طی چند دهه گسترش یابد.

گاهی اوقات پتوز یک مشکلی است که تنها ظاهر فرد را بدون تأثیر در بینایی یا سلامتی تغییر می‌دهد.

اما در موارد دیگر، این موضوع می‌تواند یک علامت هشدار دهنده باشد که بر روی عضلات، اعصاب، مغز یا چشم تأثیر می‌گذارد.

پتوزی که در طی یک دوره، روزها یا ساعت‌ها ایجاد می‌شود، احتمالاً نشان دهنده یک مشکل جدی پزشکی است.

برخی از دلایل پتوز عبارتند از:

• پتوز مادرزادی:

در این شرایط، یک نوزاد به دلیل مشکل رشدی که پلک فوقانی (عضله لواتور) را درگیر می‌کند، دچار پتوز می‌شود. تقریباً در 70٪ موارد، این بیماری تنها در یک چشم ایجاد می‌شود. اگر پلک افتاده در بخشی از قسمت‌های بینایی کودک اختلال ایجاد کند، برای جلوگیری از از بین رفتن دائمی بینایی باید جراحی انجام شود تا مشکل در اوایل زندگی اصلاح شود.

• پتوز آپونوروتیک:

پیری شایعترین علت پتوز است که در بدو تولد وجود ندارد. در پتوز  ناشی از سالخوردگی، اثرات طولانی مدت جاذبه و پیری باعث کشیدگی بافتی گسترده و تاندون مانند می‌شود که به لیفت عضله کمک می‌کند تا پلک را بلند کند.

اگرچه معمولاً هر دو چشم تحت تأثیر قرار می‌گیرند، افتادگی ممکن است در یک چشم بدتر شود.

• Myasthenia gravis:

پتوز می‌تواند یکی از اولین علائم میاستنیا گراویس باشد، یک اختلال نادر که در نحوه پاسخ دادن عضلات به اعصاب تأثیر می‌گذارد. میاستنیا گراویس می‌تواند باعث ضعف عضلات پیشرونده شود، نه تنها در پلک ها بلکه در عضلات صورت، بازوها، پاها و سایر قسمت‌های بدن نیز ایجاد می‌شود.

• بیماری های عضلانی:

پتوز می‌تواند علائم بیماری ارثی عضلانی به نام دیستروفی عضلانی اوکولوفارژنیال باشد که بر حرکت چشم تأثیر می‌گذارد و می‌تواند باعث مشکل در بلع شود. در بزرگسالان جوان‌تر، پتوز می‌تواند توسط گروهی از بیماری‌های عضلانی به نام افتالموپلی خارجی پیشرونده ایجاد شود، که باعث پتوز در هر دو چشم، مشکلات مربوط به حرکت چشم و بعضی اوقات علائم عضلانی دیگر که شامل گلو یا عضله قلب است.

• مشکلات عصبی:

از آنجا که عضلات چشم توسط اعصاب ناشی از مغز کنترل می‌شود، شرایطی که به مغز یا عصب جمجمه آن آسیب می‌رساند، گاهی اوقات می‌تواند باعث پتوز شود. این شرایط شامل سکته مغزی، تومور مغزی، آنوریسم مغز (تورم گریپلیک روی رگ خونی در داخل مغز) و آسیب عصبی مربوط به دیابت طولانی مدت است. یکی دیگر از دلایل ابتلا به پتوز سندرم هورنر است که همچنین می‌تواند باعث ایجاد یک مردمک کوچک غیرطبیعی و از بین رفتن توانایی عرق کردن در نیمی از صورت شود. یکی از دلایل خطرناک سندرم هورنر یک تومور سرطانی است که در قسمت بالای ریه‌ها قرار دارد.

علائم پتوز یا افتادگی پلک

پزشکان با انجام اندازه گیری دقیق پلک و باز شدن چشم، شدت افتادگی پلک را ارزیابی می کنند. شما می توانید با نگاه مستقیم به جلو در یک آینه، این مشکل را بررسی کنید. همانطور که به چشم خود نگاه می‌کنید، قسمت قابل توجهی از عنبیه شما (دایره رنگی چشم) باید قابل مشاهده باشد و هیچ بخشی از خود مردمک نباید به خودی خود پلک پوشانده شود.   اگر دچار پتوز شوید  پلک افتاده باعث باز شدن چشم شما شده و همین امر باعث می‌شود که چشم مبتلای شما کوچکتر از حالت طبیعی باشد. همچنین ممکن است چین و چروک که بین پلک فوقانی و ابرو شما قرار دارد را از دست بدهید.

راه حل‌های ناخودآگاه

اگر پتوز دید شما را محدود می‌کند، ممکن است با بالا بردن ابرو سعی کنید ناخودآگاه آن را جبران کنید. این می‌تواند باعث سردردهای تنشی شود و ظاهری عجیب و غافلگیرکننده به چشم شما بخشد. همچنین ممکن است چانه را به سمت بالا خم کرده و به سمت پایین بینی خود به عنوان روشی برای دیدن خارج از پایین پلک خود نگاه کنید. اگر مبتلا به پتوز ساده و بدون عارضه هستید، علائم دیگری نخواهید داشت.

نشانه‌ی یک بیماری احتمالی دیگر

اگر پتوز شما به دلیل یک مشکل پزشکی جدی‌تر ایجاد شود، ممکن است علائم دیگری داشته باشید که مربوط به بیماری زمینه‌ای است. به عنوان مثال، میاستنی گراویس همچنین ممکن است باعث ایجاد دوبینی، ضعف در بازوها یا پاها و مشکل در صحبت، بلع یا نفس کشیدن شود. در بین نوزادان مبتلا به پتوز مادرزادی، تقریباً 30٪ نیز دارای چشم متقاطع (استرابیسموس) یا برخی از اختلالات دیگر هستند که بر موقعیت یا حرکت چشم تأثیر می‌گذارد. در پتوز ناشی از سندرم هورنر، مردمک چشم مبتلا به طور غیرمعمول کوچک است.

تشخیص بیماری

اگر توجه داشته باشید که هر دو پلک فوقانی شما با افزایش سن به تدریج افتاده، احتمالاً دچار پتوز ساده مربوط به سن هستید. بعضی از عکس‌های قدیمی معمولاً می‌توانند تشخیص را تأیید کنند زیرا ثابت می‌کند که پلک‌های افتاده شما به مرور و سال‌ها به تدریج وخیم‌تر شده است. در موارد دیگر پتوز، پزشک باید مشکل را تشخیص دهد. پزشک با بررسی تمام علائم شما، نه فقط شکایات از شما، شروع خواهد کرد. این بررسی شامل علائم دید مضاعف، خستگی ماهیچه یا ضعف، مشکل در صحبت کردن یا بلع، سردرد، یا سوزن شدن یا بی‌حسی در هر نقطه از‌ بدن شما است. پزشک شما همچنین تاریخچه پزشکی گذشته شما را مرور کرده و در مورد هرگونه سابقه خانوادگی پتوز یا بیماری‌های ارثی عضلانی سؤال می‌کند. سپس پزشک معاینه جسمی، معاینه عصبی و معاینه دقیق چشم شما را انجام می‌دهد.

آزمایشات مورد نیاز برای پتوز

اگر پزشک شما چیزی غیر طبیعی پیدا کند، آزمایشات تشخیصی ویژه لازم است. به عنوان مثال، اگر نشانه ای از مشکل عصبی دارید یا اگر معاینه چشم شما شواهدی از وجود توده یا تورم در داخل چشم شما را نشان دهد، ممکن است به اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) یا تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی (MRI) نیاز داشته باشید. اگر ضعف عضلانی یا علائم دیگری از بیماری عضلانی دارید، پزشک ممکن است آزمایش خون برای میاستنی گراویس تجویز کند. همچنین ممکن است پزشک شما آزمایش تانسیلون را انجام دهد. Tensilon نام تجاری دارویی به نام کلروفید ادرفونیوم است که به رگ تزریق می شود. در صورت ابتلا به میاستنی گراویس، دارو برای چند دقیقه ضعف عضلات را برطرف می‌کند. بیوپسی عضلانی همچنین ممکن است برای تشخیص مشکلات عضلانی کمتر شایع باشد. در بیوپسی، یک قطعه بسیار کوچک از ماهیچه برداشته می‌شود بنابراین می‌توان آن را تحت میکروسکوپ معاینه کرد.

مدت زمان پیش‌بینی شده

پتوز اغلب یک مشکل طولانی مدت است. در بیشتر کودکان مبتلا به پتوز مادرزادی درمان نشده، این وضعیت نسبتاً پایدار است و با رشد کودک بدتر نمی‌شود. با این حال، در افراد مبتلا به پتوز وابسته به سن ، افت ممکن است به تدریج در طی سالها افزایش یابد.

جلوگیری

در بیشتر موارد ، از پتوز جلوگیری نمی شود.

جراحی پتوز

اگر پتوز مربوط به سن بینایی شما را مسدود کند یا به طور جدی روی ظاهر شما تأثیر بگذارد، معمولاً یک جراح پلاستیک با بالا بردن جراحی پلک می‌تواند مشکل را اصلاح کند. در بیشتر بیماران بالغ، این یک روش سرپایی است که تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌شود.

بیهوشی موضعی نسبت به بیهوشی عمومی ترجیح داده می‌شود زیرا به جراح اجازه می‌دهد تا در زمانی که چشمان شما باز است، وضعیت پلکهای شما را تنظیم کند.

جراحی در دوران کودکی

اگر کودک شما با پتوز مادرزادی شدید متولد شده باشد، پزشک احتمالاً جراحی سریع را تجویز می‌کند، زیرا درمان زودرس خطر آسیب دیدن دائمی را کاهش می‌دهد. اگر کودک شما دچار پتوز خفیف‌تر و بدون اختلال در بینایی باشد، پزشک ممکن است پیشنهاد کند تا کودک 3 تا 5 ساله برای اصلاح پلک افتاده صبر کند. در دوران کودکی، جراحی پلک تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود. اگر مبتلا به پتوز وجود داشته باشید که در اثر بیماری عضلانی، مشکل عصبی یا مشکل موضعی چشم وجود دارد، پزشک شما بیماری را درمان می‌کند. در بعضی موارد، این روش درمانی پلک افتاده را بهبود می‌بخشد یا از بدتر شدن آن جلوگیری می‌کند.

پیش بینی افتادگی پلک

در بیشتر موارد، چشم انداز خوب است. جراحی معمولاً می‌تواند پلک افتاده را در کودکان مبتلا به پتوز مادرزادی و بزرگسالان مبتلا به پتوز وابسته به سن اصلاح کند. در بعضی موارد، جراحی اصلاحی باعث می‌شود که چشم‌ها در هنگام خواب کمی باز بمانند، بنابراین روان کننده شبانه برای جلوگیری از خشک شدن، روی چشم‌ها اعمال می‌شود.