چشم و پلک متورم می تواند دلایل بسیاری داشته باشد از جمله، عفونت چشم، جراحت چشم یا تروما و در بیشتر موارد حساسیت. چشم و پلک متورم می تواند نشانه بیماری های جدی دیگری باشد و تهدیدی جدی برای سلامتی به شمار آید از جمله سلولیت اربیت، بیماری گریوز و تبخال چشمی.
بسیار مهم است در صورتی که علائم پلک متورم در شما مشاهده می شود و یا در حال بدتر شدن است حتما به پزشک مراجعه کنید.
پلک (eyelid) به دلایل مختلفی مانند آلرژی یا عفونت می تواند متورم شود.
چشم و پلک متورم معمولا به دلیل یک یا چند مورد زیر ایجاد خواهد شد:
- تحریک چشم از جمله خارش یا سوزش
- حساسیت به نور
- تولید زیاد اشک در نتیجه چشم فرد همیشه آبریزش دارد
- کم شدن میزان دید فرد که بستگی به میزان تورم دارد
- قرمزی پلک ها
- قرمزی چشم و التهاب
- ترشحات چشمی
- خشکی پلک و یا پوسته پوسته شدن
- درد به ویژه زمانی که پلک متورم به دلیل عفونت ایجاد شده است.
دلایل ابتلا به تورم پلک
التهاب (به دلیل آلرژی، عفونت یا جراحت) عفونت و تروما می توانند موجب پلک متورم شوند. در برخی از موارد پلک متورم ممکن است تنها یک نشانه باشد اما، در برخی دیگر از افراد پلک قرمز، پوسته پوسته و زخم می‌گردد و خارش خواهد داشت.
شالازیون
شالازیون موجب ایجاد برآمدگی کوچکی بر روی پلک چشم خواهد شد. اگرچه می تواند موجب بروز پلک متورم گردد، به ویژه اگر پلک دچار التهاب و عفونت شده باشد. شالازیون زمانی اتفاق می افتد که یکی از غدد میبومین یا تارسال موجود در پلک مسدود شوند، در نتیجه مایع کمی به اندازه 2 تا 8 میلی‌متر در پلک جمع می شود و ایجاد تورم می کند که به آن کیست نیز می گویند.
ایجاد شالازیون بیشتر در پلک بالا شایع است. در این حالت پلک معمولا قرمز، دردناک و دارای خارش نمی باشد.
گل مژه
گل مژه یکی از مشکلات دردناک پلک می باشد، جایی که مقدار کمی عفونت در پایه مژه ها تشکیل می گردد، و همچنین موجب پلک متورم و قرمزی آن خواهد شد. گل مژه مانند یک نقطه پر از چرک به نظر می رسد. با این وجود، عفونت و التهاب در کل پلک پراکنده می شود و تمام آن را متورم خواهد کرد. با ایجاد تورم معمولا پلک چشم قرمز رنگ خواهد شد و گاهی اوقات زخم ایجاد می شود.
اکتروپیون و انتروپیون یا برگشتگی پلک به داخل چشم
اکتروپیون حالتی است که بخشی یا تمام قسمت داخلی پلک به سمت بیرون چشم قرار بگیرد. انتروپیون زمانی رخ می دهد که لایه درونی چشم به سمت درون چشم بچرخد و باعث می شود که مژه ها درست در مقابل چشم قرار بگیرند. پلک‌ها گاهی اوقات می تواند ملتهب و کمی متورم شوند. اگرچه، این اتفاق همیشه ناراحت کننده نیست و همیشه هم موجب قرمزی و زخم پلک نمی شوند.
بلفاریت
بلفاریت نوعی بیماری التهابی پلک چشم است و موجب ایجاد درد و زخم در پلک ها می گردد. در این حالت پلک ها معمولا پف کرده، به رنگ قرمز – صورتی و کمی متورم می باشند به ویژه در ناحیه انتهای مژه ها. بلفاریت می تواند یک بیماری آزار دهنده باشد و حتی در مواردی با دیگر بیماری ها همراه خواهد شد از جمله روزاسه و درماتیت سبوره.
التهاب ملتحمه و پلک متورم
التهاب ملتحمه التهاب یا عفونت ملتحم است که با یک غشای نرم و درخشان سفیدی چشم و زیر پلک ها را پوشانده است. این بیماری به دلیل آلرژی و حساسیت (به عنوان مثال وارد شدن محصولات به چشم) یا توسط عفونت ایجاد می گردد. از علائم اصلی التهاب ملتحمه می توان به قرمزی چشم ها و احساس شن بودن در چشم ها و درد اشاره کرد.
همان طور که التهاب ملتحمه بر روی قسمت دورنی پلک تاثیر می گذارد موجب پف کردن پلک ها و کمی قرمز شدن آن ها می گردد همچنین به دلیل انتشار عفونت به درون پلک ها یا ملتهب شدن یا واکنش نسبت به مواد شیمیایی نیز نشانه هایی در پلک ها ایجاد خواهد شد.
عفونت پوست پلک
هرگونه عفونت چسمی موجب ایجاد تورم، قرمزی، خارش و درد در چشم می گردد. عفونت می تواند از نقطه ای به نقطه دیگر پلک سرایت کند. عفونت پوست شامل سلولیت، زرد زخم و بیماری پوستی باد سرخ می باشد که همگی از انواع مختلف عفونت پوستی هستند و بر سطح های مختلف پوست تاثیر می گذارند. در صورتی که پوست آسیب دیده باشد ریسک انتشار عفونت در پوست بالا خواهد رفت. علت ایجاد آن می تواند نیش حشرات، جراحت یا دیگر بیماری ها از جمله اگزما، آبله مرغان یا زونا باشد.
سینوزیت
سینوزیت معمولا توسط باکتری ها یا ویروس های عفونی ایجاد می گردد اگرچه یکی از دلایل ایجاد آن می تواند آلرژی باشد. سینوزیت سینوس های نزدیک به چشم را تحت تاثیر قرار می دهد و در نتیجه در اطراف چشم ایجاد ورم خواهد کرد. در این حالت پلک ها قرمز، دردناک یا دچار خارش نخواهند شد.
پلک متورم به دلیل آلرژی
آلرژی زمانی رخ می دهد که بدن نسبت به ماده ای خارجی از خود واکنش نشان دهد در این حالت بدن مواد شیمیایی ترشح می کند که موجب تورم، قرمزی و خارش می گردد. وقتی پلک متورم ناشی از واکنش آلرژیک باشد ممکن است که دردناک باشد زیرا بافت پلک کشیده می شود و تمایل دارد که در مقابل آلرژی واکنش نشان دهد.
پلک ها می تواند نسبت به هر ماده آلرژی زایی از خود واکنش نشان دهند از جمله:
- مواد طبیعی مانند آلودگی ها، موی حیوانات خانگی یا گرد و خاک
- مواد شیمیایی مانند شامپو، لوازم آرایشی، قطره چشم و محلول لنز
- عاملان ایجاد کننده عفونت مانند ویروس ها و باکتری ها (در برخی از موارد موجب ایجاد حساسیت و عفونت DNA در یک زمان می شوند).
آلرژی و پلک متورم غالبا قابل توجه است. در این حالت پلک ها سفت خواهند شد و ممکن است به حدی متورم شوند که بیمار نتواند چشم خود را باز کند. با گذر زمان مایع اضافی درون پلک ها به دلیل نیروی جاذبه به سمت پایین حرکت خواهند کرد و در زیر چشم و بالای گونه تجمع می‌کنند در نتیجه زیر چشم کیسه های متورمی ایجاد خواهد شد.
آنژیو ادم
این نوعی واکنش پوستی است، معمولا از نوعی آلرژی است، که موجب تورم پوست می گردد گاهی با خارش همراه است. اکثرا بر روی پلک ها تاثیر می گذارد و تاثیر آن بر صورت کمتر است، بر روی مسیر تنفسی تاثیر می گذارد که موجب سخت شدن تنفس در فرد بیمار می شود همچنین بر روی دست ها و پاها بی اثر نیست.
آنژیو ادم غالبا یک نوع آلرژی است. معمولا آلرژی نسبت به چیزی که خورده می شود، داروها، جراحت های پوست (نیش حشرات) یا گاهی اوقات به دلیل لمس مواد شیمایی و خاصی مانند لاتکس در فرد ایجاد می گردد. در برخی از مواقع می تواند غیر آلرژی باشد و دمای بدن را به شدت بالا ببرد که علت این امر عفونت ایجاد شده در بدن بیمار می باشد. به ندرت این بیماری ارثی است.
آنافیلاکسی
آنافیلاکسی یا شک آنافیلاکسی یک شرایط اورژانسی و آلرژی بسیار شدید است که تمام سیستم های موجود در بدن را تحت تاثیر خود قرار می دهد.
از جمله تاثیر های آن تورم دردناک پلک چشم می باشد که یک هشدار خطرناک محسوب می شود اگرچه در برخی از موارد پلک متورم چشم زیاد مهم نیست. آنافیلاکسی می تواند موجب غش، تنگی نفس و سقوط فرد گردد.
آنافیلاکسی به سرعت در فرد ایجاد می گردد گاهی تاثیر کامل آن تنها طی چند دقیقه نمایان می شود. گاهی اوقات آنافیلاکسی که در اثر واکنش بدن به خوردن ماده غذایی خاصی ایجاد می شود، تنها یک ساعت بعد از مصرف ماده غذایی علائم خود را نشان خواهد داد اما این یک الگوی عادی نیست. اگر دچار پلک متورم شده اید اما دیگر علائم مشخص در شما ظاهر نشده است بعید به نظر می رسد که مبتلا به آنافیلاکسی شده باشید.
تحریک پلک چشم
پلک جشم می تواند پف کند، متورم و قرمز شود زیرا توسط گرد و خاک، دود سیگار یا دیگر آلودگی‌های تحریک شده است بدون این که واکنش آلرژیک درستی از خود نشان دهد. چشم همچنین می تواند قرمز یا دچار آبریزش گردد.
آفتاب سوختگی پلک چشم
آفتاب سوختیگ پلک چشم به راحتی اتفاق می افتد به ویژه اگر زیر نور خورشید بخوابید. پلک ها متورم، قرمز و دردناک خواهند شد. اما ممکن است که صورتتان نیز دچار آفتاب سوختگی گردد که تشخیص آن به راحتی امکان پذیر است. استفاده از عینک آفتابی می تواند از آفتاب سوختگی پلک ها در برابر نور خورشید جلوگیری کند.
ترومای پلک چشم و سیاهی چشم
هر گونه جراحت مستقیم پلک می تواند موجب ایجاد تورم و کبودی گردد و معمولا تورم روز بعد از حادثه بدتر خواهد شد. سیاهی چشم به دلیل جراحت مستقیم پلک رخ می دهد اما معمولا ثر آن از زیر بینی تا پیشانی می باشد. سیاهی چشم در هر دو طرف آن امکان پذیر است و جراحی زیبایی بینی نیز می تواند نتیجه مشابه داشته باشد.
از دست دادن پوست پلک چشم باعث می شود که خون بعد از جراحت به راحتی در این ناحیه تجمع یابد و جایی که خون جمع می شود تورم ایجاد خواهد شد. هر چه که کبودی چشم بهبود یابد تورم کاهش خواهد یافت و تیرگی دور چشم طی چند روز به کلی از بین خواهد رفت. ممکن است که در بعضی از افراد به چند هفته زمان برای از بین رفتن کامل تورم زمان نیاز باشد.
جراحی صورت، بینی و پلک
این یک مشکلی کلی است که بعد از جراحی فرد دچار تورم و کبودی گردد. تورم چشم بعد از این موارد می تواند آنقدر شدید باشد که فرد برای چند روز قادر به دیدن نخواهد شد.
کبودی و پلک متورم چشم می تواند نتیجه دیگر جراحی ها باشد که خود را در این ناحیه نشان می دهد از جمله جراحی بینی که موجل تورم و کبودی چشم می گردد. علت این امر تجمع خون زیر پوست صورت است که به راحتی بعد از جراحی ایجاد می شوند و یکی از مکان های مناسب برای تجمع پلک ها می باشند.
تحریک ناشی از مواد شیمیایی و سوختگی
برخی از مواد شیمیایی می توانند پلک ها را تحریک کنند در نتیجه آن‌ها متورم خواهند شد. از جمله مواد شیمیایی تحریک کننده پلک چشم محصولات آرایشی و صابون ها هستند. افراد زیادی با پلک متورم چشم ناشی از کلر زیاد در استخر آشنایی دارند. گاز اشک آوری که معمولا برای متفرقه کردن جمعیت استفاده می شود موجب تورم و التهاب پلک ها می گردد. اگرچه درد و آبریزش از چشم از مهم ترین علائم در معرض آن بودن است.
برخی از مواد شیمیایی می توانند موجب جراحت جدی در پلک ها گردند و همچنین تورم و درد را به همراه داشته باشند. علت ایجاد پلک متورم توسط مواد شیمیایی استفاده از آن ها در مواد شوینده به عنوان تمیز کننده و سفید کننده هایی که به صورت روزانه در منازل مورد استفاده قرار می گیرند، است. این شوینده ها حاوی مواد قلیایی بسیار قوی می باشند که ممکن به پلک چشم منتقل شوند. زیرا برای استفاده از آن ها از اسپری استفاده می شود که امکان ریختن قطراتی از آن ها بر روی بدن وجود دارد.
اگر احساس کردید که مواد شیمیایی بر روی پلک یا چشمان شما ریخته است به سرعت نسبت به شستن آن اقدام کنید. شیر آب را باز کنید و 20 لیتر آب بر روی ناحیه آسیب دیده بریزید. چشمان خود را باز نگه دارید و 5 تا 10 دقیقه زیر آب شیر بگیرید. این کار را قبل از این که به دنبال مراقبت پزشکی بروید انجام دهید.
پلک متورم ناشی از گریه کردن
ترکیبات آبی موجود در اشک چشم توسط غدد لاکریمال نزدیک به چشم تولید می شوند و برای سلامت چشم بسیار ضروری هستند، چشم ها را تمیز، از آن ها محافظت و به روان بودن آن ها کمک خواهد کرد. اشک به دورن حفره های بینی تخلیه می شود و همین امر دلیل آبریزش بینی بعد از گریه کردن است.
سه نوع اشک وجود دارد:
- اشک های بازال: این انوع اشک یک لایه برای مرطوب نگه داشن چشم ایجاد می کند.
- اشک بازگشتی: این نوع اشک از چشم وقتی که در برابر مواد محرک قرار می گیرند، محافظت خواهد کرد از جمله این مواد می توان به دود اشاره کرد.
- اشک احساسی: این نوع اشک زمانی که فرد تحت تاثیر احساسات شدید قرار می گیرد تولید می گردد.
برای تولید اشک های احساسی غدد اشکی به اوردرایو فرستاده می شوند و در آن جا به صورت متناوب اشک آبی تولید می کنند. بافت های اطراف چشم مقداری از این اشک را جذب خود می کنند و این خود موجب تورم و پف کردن چشم ها بعد از گریه می گردد. افزون بر این سیستم عصبی خودکار به احساسات شدید واکنش نشان می دهد از جمله فرد را به گریه تشویق می کند و این کار را با افزایش جریان خون به سمت صورت انجام می دهد. این کار موجب تورم بیشتر چشم ها خواهد شد.
وقتی بعد از گریه کردن چشم ها متورم می شوند به صورت کاملا نا خواسته به سلامت آن ها کمک کرده اید. متخصصان بیان می کنند که گریه کردن می تواند به شما از نظر فیزیکی و احساسی بیشتر کمک کند البته به این نوع گریه گریه خوب می گویند. گریه خوب می تواند اثر سمیت ناشی از بالا بودن استرس را کاهش دهد.
لنز چشم
افرادی که از لنز استفاده می کنند باید بسیار مراقب خود باشند. استفاده از لنز های آلوده و شنا کردن با لنز و یا نگه داری از لنز ها در یک کاور کثیف می تواند موجب عفونت و پلک متورم گردد. استفاده از لنز های آسیب دیده چشم را تحریک می کند و در پی آن پلک متورم را به دنبال خواهد داشت.
بلفاریت
این بیماری نوعی التهاب پلک می باشد که معمولا به دلیل عملکرد بد غدد روغنی نزدیک به لبه های پلک و در پایه های مژه قرار دارند ایجاد می گردد. بلفاریت را از طریق تورم و دردی که در پلک ایجاد می کند شناسایی می کنند. این بیماری موجب ایجاد شوره و پوسته پوسته شدن پلک و در نتیجه ریختن مژه ها می گردد. بلفاریت معمولا یک شرایط حاد است که علائم آن با درمان اولیه و اقدامات مناسب کنترل کرد اما به طور کامل درمان نخواهد شد. بلفاریت معمولا با عفونت باکتریایی همراه است اما می توان آکنه روزاسه و سندروم خشکی چشم را به آن ربط داد.
سلولیت پری اربیتال
این بیمای نوع رایج و معمول عفونت یا التهاب می باشد که در ناحیه پلک ها و اطراف چشم خود را نشان می دهد.این عفونت ممکن است توسط باکتری ها، ویروس ها یا دیگر عوامل بیماری زا ایجاد گردد. پری اربیتال معمولا پرسپتال سلولیت نامیده می شود. این بیماری لایه ای سخت و فیبری در پشت پلک از طرف داخل چشم ایجاد می کند.
پلک متورم ناشی از تبخال چشمی
این بیماری توسط ویروس های ساده تبخال منتقل می شوند. تبخال چشمی گاهی موجب زخم و التهاب قرنیه چشم می شود. علائم تبخال همانند قرمزی چشم است با این وجود، ممکن است که دردناک باشد و احساس درد در ناحیه پلک چشم داشته باشید. تاری دید یا احساس هاله ابری بر روی قرنیه و تورم از علائم این بیمای در موارد بسیار مزمن و حاد می باشد که می تواند قدرت دید فرد را تحت تاثیر قرار دهد.
انواع تبخال چشمی از خفیف تا شدید و جدی تقسیم بندی می شوند که می توانند سلامت چشم را به خطر بیندازند و ممکن است در شرایط بسیار جدی نیاز به پیوند قرنیه باشد و یا حتی فرد به طور کامل بینایی خود را دست بدهد.
بیماری گریوز
این اختلال چشمی، به دلیل پرکاری تیروئید ایجاد می شود و معمولا با بروز پلک متورم و ورم چشم همراه است. موجب می شود که فرد دید واضحی نداشته باشد و اجسام را به صورت دو تایی ببیند و افتادگی پلک چشم در او ایجاد می گردد. اگر هر کدام از این علائم را در خود مشاهده می کنید به چشم پزشک مراجعه کنید تا در صورت تشخیص بیماری به سرعت درمان مناسب پلک متورم را آغاز کنید.
درمان پلک متورم و تورم چشم
درمان پلک متورم و تورم چشم به مواری بستگی دارد که در ادامه در مورد آن ها صحبت خواهیم کرد. چشم پزشک ممکن است که داروهای خاص یا داروهایی که نیاز به نسخه ندارند برای شما تجویز کنند از جمله استفاده از قطره چشم. به طور کلی اگر پلک متورم و تورم چشم به دلیل آلرژی است، قطره های آنتی هیستامین یا داروهای خوراکی به خوبی روان کننده ها که به آن ها اشک مصنوعی می گویند می توانند در رفع علائم به شما کمک کنند. چشم پزشک شما ممکن است که قطره های استروئیدی خفیف برای آلرژی های شدید تجویز کنند.
دیگر دلایل ایجاد کننده پلک متورم و تورم چشم مانند عفونت ملتحمه و تبخال چشمی به خوبی نسبت به داروهای ضد ویروسی و ضد التهابی که به صورت پماد، قطره و آنتی بیوتیک مورد استفاده قرار می گیرند جواب می دهند. تورم های جزئی پلک را می توان توسط درمان های خانگی از بین برد. ابتدا از مالیدن چشم های خود اجتناب کنید زیرا این کار موجب بدتر شدن شرایط پلک متورم خواهد شد.
اگر دچار حساسیت به نور و التهاب مزمن پلک چشم هستید، استفاده از لنز های ضد نور توانند حساسیت شما نسبت به نور را کاهش دهند. همچنین اگر از لنز استفاده می کنید تا زمانی که پلک ها متورم هستند نباید از آن ها استفاده کنید. استفاده از کمپرس سرد گاهی اوقات می تواند به کاهش پلک متورم کمک کند. اگر علائم پلک متورم وخیم تر شدند یا ادامه دار بودند یا اگر احساس درد در ناحیه چشم ها داشتید فورا به چشم پزشک مراجعه کنید تا عوامل ایجاد کننده چشم و پلک متورم را شناسایی کند.
جلوگیری از این عارضه
راه هایی برای جلوگیری از پلک متورم وجود دارد. به عنوان مثال، برای جلوگیری از سیاه شدن چشم، همیشه از عینک آفتابی استفاده کنید. عینک آفتابی از پلی کربنات تهیه می شود که یکی از بهترین راه ها برای جلوگیری از آسیب چشم ها می باشد. پلی کربنات سبک، مواد مقاوم به ضربه و دارای پوشش محافظتی در برابر اشعه یو وی می باشد. پلی کربنات باداوم است و معمولا مورد استفاده کودکان و ورزشکاران قرار می گیرد.
دیگر راه ها برای جلوگیری از پلک متورم:
- از مصرف زیاد سدیم، کافئین و الکل دوری کنید.
- به مقدار لازم شب استراحت کنید.
- قبل از رفتن به رخت خواب از کمپرس آب سرد استفاده کنید.
- داروهای را طبق تجویز و نظر پزشک مصرف کنید.
- از مواد تحریک کننده و آلرژی زا استفاده نکنید.
- مصرف ویتامین های مورد نیاز بدن را افزایش دهید.
- از پزشک خود در مورد لیست غذاهایی که به سلامت چشم ها و پوست شما کمک می کنند را بپرسید.
- مقدار زیادی آب بنوشید.
- در مورد هر مشکلی که احساس می کنید با چشم پزشک خود صحبت کنید.
نظر شما