به گزارش خبرگزاری سلامت _ طبنا گیلان : نشنال جئوگرافیک، حوزهای از علم به نام «اپیژنتیک» را بررسی میکند که چگونه عوامل محیطی میتوانند با تغییر در نحوه فعالیت ژنها، اثرات طولانیمدتی بر بدن و حتی نسلهای بعدی بهجا بگذارند. در این فرآیند، ژنها خاموش یا فعالتر میشوند و این تغییرات میتوانند پیامدهای روانی و رفتاری را منتقل کنند.
دکتر «ایزابل مانسوی»، استاد نورواپیژنتیک، میگوید: «ژنوم مانند سختافزار بدن است، اما نرمافزار اپیژنتیک تعیین میکند ژنها چگونه عمل کنند و این نرمافزار بهطور مداوم تحتتأثیر محیط تغییر مییابد.»
مطالعات مختلف شواهدی از این پدیده ارائه کردهاند. برای نمونه، «ریچل یهودا»، استاد روانپزشکی، در بررسی بازماندگان هولوکاست و فرزندانشان نشان داد که تغییرات مشخصی در ژنی مرتبط با اضطراب و PTSD در هر دو نسل وجود دارد. همچنین، تحقیقی روی کهنهسربازان جنگ ویتنام نشان داد که الگوهای شیمیایی DNA در سربازان مبتلا به PTSD تغییر یافته و این تغییرات در سلامت روان فرزندان آنها نیز مشاهده میشود.
آزمایشهای حیوانی نیز نتایج مشابهی را نشان دادهاند. در یکی از این پژوهشها، موشهایی که از بوی خاصی همراه با شوک الکتریکی ترسیده بودند، ترس خود را به دو نسل بعد منتقل کردند؛ درحالیکه نسلهای جدید هرگز آن تجربه را نداشتند.
با این حال، محققان تأکید میکنند که این یافتهها به معنای از پیش تعیینشدن سرنوشت نیست، بلکه نشان میدهد تجربیات شدید میتوانند بهصورت زیستی ردپایی ماندگار بر جای بگذارند. همچنان تحقیقات گستردهای در این حوزه ادامه دارد تا مشخص شود چه بخشی از سرنوشت ما تحت تأثیر ژنتیک گذشتگان است و چه بخشی را خودمان میتوانیم تغییر دهیم.