به گزارش خبرگزاری سلامت _ طبنا گیلان : به مناسبت روز جهانی پیشگیری از آلزایمر، دکتر زینب احتیاطکار، متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات، در گفتوگویی با طبنای گیلان به تشریح ابعاد مختلف این بیماری، راهکارهای کنترل و پیشگیری، چالشهای مراقبت از بیماران و باورهای رایج در جامعه پرداخت.
او با تأکید بر اینکه آلزایمر یک بیماری پیشرونده و بدون درمان قطعی است، گفت: «هر زمان که بیماری تشخیص داده شود، میتوان با کمک داروها و روشهای درمانی موجود جلوی پیشرفت آن را گرفت. در بسیاری از موارد اگر بیماری در مراحل اولیه شناسایی شود، فرد میتواند سالها زندگی طبیعی و عادی داشته باشد.»
احتیاطکار با اشاره به نقش سبک زندگی در کاهش خطر ابتلا اظهار داشت: «ورزش منظم، رعایت تغذیه سالم، پرهیز از سیگار، قلیان و الکل و انجام فعالیتهای ذهنی نظیر یادگیری زبان جدید یا انجام فعالیتهایی که سلولهای مغزی را وادار به تحلیل و حل مسئله میکند، همگی میتوانند روند ابتلا به آلزایمر را به تأخیر بیندازند. البته هیچکدام از این عوامل پیشگیری صددرصدی ایجاد نمیکنند، اما نقش مهمی در به تعویق انداختن بیماری دارند.»
وی درباره مراقبت از بیماران آلزایمری توضیح داد: «این بیماران نسبت به فراموشیهای خود هیچ آگاهی ندارند و نمیپذیرند که موضوعی را فراموش کردهاند، بنابراین همراهان باید با صبر و حوصله با آنان برخورد کنند. فراهم کردن محیطی امن ضروری است؛ بهویژه اگر احتمال خروج بیمار از منزل و گم کردن مسیر وجود دارد. بهتر است شماره تماس و آدرس در لباس بیمار قرار داده شود تا در صورت نیاز امکان برقراری ارتباط فراهم باشد. همچنین انجام ویزیتهای منظم و تنظیم دقیق داروها از اهمیت بالایی برخوردار است، چراکه علائم بیماران دوره به دوره تغییر میکند.»
این متخصص مغز و اعصاب در توضیح سیر بیماری گفت: «آلزایمر خود بهطور مستقیم باعث مرگ نمیشود، اما به مرور تواناییهای فرد از جمله حرکت و بلع از دست میرود و این امر آسیبپذیری او را در برابر بیماریها و عفونتها افزایش میدهد و نهایتاً ممکن است همین عوامل سبب فوت بیمار شوند.»
احتیاطکار با رد تصور رایج در مورد یکسان بودن فراموشی و آلزایمر خاطرنشان کرد: «فراموشی اصطلاحی کلی است و هر فراموشی به معنای آلزایمر نیست. استرس، اضطراب، مشغله ذهنی و بیتوجهی نیز میتوانند موجب فراموشی شوند. آلزایمر بیماری مشخصی است که یکی از علائم آن فراموشی است، اما همه فراموشیها را نباید به آلزایمر نسبت داد.»
وی افزود: «این بیماری عمدتاً در دهه شصت و هفتاد زندگی بروز میکند، اما نوع زودرس آن نیز هرچند نادر، مشاهده میشود. آلزایمر بهطور قطعی ارثی نیست، با این حال وجود برخی ژنها میتواند احتمال بروز آن را در خانواده افزایش دهد. حتی در این شرایط هم ابتلا قطعی نیست.»
این متخصص با تأکید بر اهمیت حفظ سلامت عمومی ادامه داد: «رعایت رژیم غذایی سالم، استفاده از مواد غذایی با کیفیت، ورزش منظم و پرهیز از عوامل سمی، میتواند خطر ابتلا را کاهش دهد. هرچند باز هم باید تأکید کرد که پیشگیری کامل ممکن نیست.»
او درباره باورهای مرتبط با درمان توضیح داد: «داروهای گیاهی و ترکیبات طب سنتی در برخی داروهای مورد استفاده برای بیماریهای مغزی به کار گرفته میشوند، اما هیچکدام نمیتوانند جایگزین داروهای اصلی شوند و تنها نقش کمکی دارند. در مورد مصرف قهوه و چای نیز باید توجه داشت که کافئین در حد متعادل میتواند خاصیت درمانی داشته باشد، اما مصرف بیش از حد آن ممکن است حملات میگرنی را افزایش دهد.»
احتیاطکار همچنین درباره ارتباط آلزایمر و افسردگی گفت: «آلزایمر بههیچوجه منجر به افسردگی نمیشود، چراکه بیماران نسبت به فراموشیهای خود آگاه نیستند. اما در برخی موارد به دلیل تغییرات مغزی، فرد ممکن است گوشهگیر، آرام یا حتی پرخاشگر شود. این شرایط به معنای افسردگی نیست. در مقابل، در افسردگی ما نوعی فراموشی موسوم به دمانس کاذب را مشاهده میکنیم که متفاوت از آلزایمر است.»
وی در پایان به اهمیت ثبات در زندگی سالمندان اشاره کرد و گفت: «تغییر محل زندگی برای سالمندان میتواند تنشزا باشد و در برخی موارد محرکی برای آغاز یا تشدید فراموشی محسوب شود. بهترین حالت برای نگهداری از بیماران آلزایمری حضور آنان در خانه و محیط همیشگی است و خانوادهها باید برای مراقبت به منزل بیمار بیایند، نه اینکه او را مکرراً جابهجا کنند. همچنین ارتباط اجتماعی منظم برای سالمندان ضروری است و نباید آنان را در تنهایی رها کرد.»