به گزارش خبرگزاری طبنا (گیلان): به نقل از ژورنال Lancet ،پژوهشی جدید نشان می‌دهد که محل زندگی نقشی تعیین‌کننده در سرنوشت افراد دارد، چرا که دسترسی به خدمات درمانی، سیاست‌های بهداشتی و حتی فرهنگ تغذیه‌ای کشورها، می‌تواند تفاوتی چشمگیر در میزان مرگ‌ومیر ناشی از بیماری‌های مزمن رقم بزند.

کاهش مرگ و میر به دلیل بیماری های غیر واگیر
پژوهش جامعی که داده‌های ۱۸۵ کشور را در فاصله سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۹ بررسی کرده است، نشان می‌دهد که احتمال مرگ ناشی از بیماری‌های غیرواگیر مانند بیماری‌های قلبی، سرطان، سکته مغزی و دیابت در بیشتر نقاط جهان کاهش یافته است. این بیماری‌ها همچنان عامل اصلی مرگ‌ومیر در جهان به شمار می‌آیند و سازمان ملل هدف‌گذاری کرده که تا سال ۲۰۳۰ میزان مرگ ناشی از آن‌ها یک‌سوم کاهش یابد.
مطالعه نشان داد که طی یک دهه، خطر مرگ ناشی از بیماری‌های غیرواگیر پیش از رسیدن به ۸۰ سالگی در ۱۵۲ کشور برای زنان و ۱۴۷ کشور برای مردان کاهش پیدا کرده است. در مجموع، حدود ۸۰ درصد کشورهای جهان شاهد چنین بهبودی بوده‌اند.
بااین‌حال، این روند مثبت در همه کشورها با سرعت یکسانی رخ نداده است. بیش از نیمی از کشورها نسبت به دهه پیشین کاهش کندتری داشتند و حتی در برخی مناطق، مرگ‌های ناشی از بیماری‌های مزمن دوباره درحال افزایش است. کارشناسان توضیح می‌دهند که در ابتدای هزاره جدید (دهه ۲۰۰۰)، کاهش مرگ‌ومیر پرشتاب‌تر بود، اما در دهه ۲۰۱۰ با وجود توجه سیاسی و رسانه‌ای بیشتر، این سرعت کاهش یافت.

در سال ۲۰۱۹، زنان در کره جنوبی و ژاپن کمترین احتمال مرگ ناشی از بیماری‌های غیرواگیر را در میان حدود ۱۸۵ کشور داشتند، در حالی که مردان در اسواتینی و کیریباتی بالاترین میزان را تجربه کردند.
بررسی دقیق‌تر نشان می‌دهد که برخی کشورها به‌طور برجسته‌ای موفق‌تر از دیگران عمل کرده‌اند. این کشورها یا از طریق سرمایه‌گذاری مستمر در نظام سلامت، یا از راه سیاست‌های قوی پیشگیرانه، توانسته‌اند خطر مرگ ناشی از بیماری‌های مزمن را به میزان زیادی پایین بیاورند.

امار مرگ و میر بیماری های غیر واگیر ؛ کاهش امار از کشوره های پردرامد غربی تا افزایش از کشورهای جهان اول
ژاپن (زنان) و سنگاپور (مردان): به گزارش نیچر، در سال ۲۰۱۹، کمترین احتمال مرگ ناشی از بیماری‌های غیرواگیر در سطح جهان را داشتند. این موضوع به عوامل متعددی مانند دسترسی گسترده به خدمات بهداشتی، فرهنگ تغذیه سالم، و سیاست‌های موفق در حوزه سلامت عمومی نسبت داده می‌شود.
دانمارک: در میان کشورهای پردرآمد غربی، دانمارک بیشترین کاهش مرگ ناشی از بیماری‌های غیرواگیر را برای هر دو جنس ثبت کرده است. کارشناسان تأکید می‌کنند که ادغام اقدامات پیشگیرانه در نظام سلامت و برنامه‌های غربالگری مؤثر از دلایل اصلی موفقیت این کشور است.
کشورهای شمال اروپا مانند فنلاند و نروژ: در این کشورها اگرچه سرعت کاهش مرگ در سالمندان کندتر از گذشته بوده، اما در گروه‌های میانسال کاهش چشمگیری ثبت شده است. این ترکیب باعث شده که در مجموع روند نزولی حفظ شود.
چین، مصر، نیجریه، روسیه و برزیل: این کشورها نیز توانستند در دهه اخیر مرگ‌های ناشی از بیماری‌های مزمن را کاهش دهند. نقش اصلاحات در نظام سلامت، گسترش دسترسی به داروهای کلیدی و افزایش آگاهی عمومی از جمله دلایل احتمالی این پیشرفت عنوان می‌شود.
از سوی دیگر، برخی کشورها در این مسیر عقب مانده‌اند یا حتی شرایطشان بدتر شده است. در این کشورها یا سرمایه‌گذاری در سلامت عمومی ناکافی بوده، یا عوامل اجتماعی–اقتصادی مانع از دسترسی برابر مردم به خدمات پیشگیرانه و درمانی شده است.

ایالات متحده آمریکا: در میان کشورهای پردرآمد غربی، آمریکا بدترین عملکرد را داشته است. برخلاف بسیاری از کشورها که کاهش یکنواختی در تمام گروه‌های سنی ثبت کرده‌اند، در آمریکا روند متناقض بوده است:
به گزارش سی‌ان‌ان، عدم دسترسی برابر به پزشک عمومی، فاصله زیاد برخی مناطق تا بیمارستان‌ها (حدود ۳۰ میلیون آمریکایی بیش از یک ساعت با خدمات اورژانس فاصله دارند) و افزایش بیماری‌های عصبی–روانی از جمله دلایل احتمالی این وضعیت هستند.

آلمان: عملکرد آلمان اندکی بهتر از آمریکا بوده است و در میان کشورهای پردرآمد در دسته «ضعیف‌ترین‌ها» قرار می‌گیرد.
هند و پاپوا گینه‌نو: برخلاف بسیاری از کشورهای جهان، این دو کشور در بازه ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۹ افزایش مرگ ناشی از بیماری‌های مزمن را تجربه کردند.
افغانستان (زنان) و اسواتینی (مردان): در سال ۲۰۱۹، بالاترین احتمال مرگ ناشی از بیماری‌های غیرواگیر در جهان به این کشورها تعلق داشته است. این وضعیت نشان‌دهنده تأثیر ترکیبی فقر، جنگ یا ضعف شدید نظام سلامت است.

چرا برخی کشورها موفق‌تر بودند؟
کارشناسان دلایل اصلی کاهش مرگ‌ومیر را چنین برمی‌شمارند:

۱) استفاده گسترده از داروهایی مانند استاتین‌ها برای کاهش کلسترول و داروهای ضد فشار خون برای پیشگیری از سکته قلبی و مغزی.
۲) توسعه و توزیع واکسن‌ها علیه بیماری‌هایی مانند هپاتیت B و ویروس پاپیلوم انسانی (HPV) که با سرطان‌های کبد و دهانه رحم مرتبط هستند.
۳)تشخیص زودهنگام سرطان‌ها از طریق غربالگری و اصلاح دستورالعمل‌های بالینی.
۴) سیاست‌های دولتی سخت‌گیرانه در زمینه مصرف دخانیات و الکل که به کاهش بیماری‌هایی مانند سرطان ریه و اختلالات ناشی از مصرف الکل کمک کرده است.
اما در کشورهایی مثل آمریکا و آلمان، سرمایه‌گذاری ناکافی در سلامت عمومی، نابرابری اجتماعی و افزایش بیماری‌های عصبی–روانی مانند زوال عقل، مانع از تکرار موفقیت‌های دیگر کشورها شده است.

درس‌هایی برای آینده
هرچند بسیاری از کشورها پیشرفت داشته‌اند، هنوز شکاف بزرگی بین کشورها وجود دارد. برای آینده، کارشناسان بر این باورند که کاهش بیشتر مرگ‌های ناشی از بیماری‌های غیرواگیر نیازمند رویکرد جامع سلامت‌محور است. این رویکرد شامل:

کاهش مصرف غذاهای فوق‌فرآوری‌شده و جایگزینی آن با تغذیه سالم؛
قیمت‌گذاری عادلانه مواد غذایی سالم و دسترس‌پذیری بیشتر برای عموم مردم (برای مثال، در اروپا بازارهای محلی اغلب ارزان‌تر از سوپرمارکت‌ها هستند، بر خلاف آمریکا)؛
توجه به سلامت روان از طریق مدیتیشن، تمرینات تنفسی و سبک زندگی سالم؛
ترکیب درمان دارویی با برنامه‌های پیشگیرانه و آموزش عمومی.
کاهش مرگ‌ومیر ناشی از بیماری‌های مزمن تنها به پیشرفت‌های پزشکی وابسته نیست؛ بلکه به سیاست‌های دولتی، سرمایه‌گذاری در سلامت عمومی، دسترسی عادلانه به خدمات درمانی، و سبک زندگی مردم نیز گره خورده است. آینده سلامت جهانی بستگی به آن دارد که کشورها تا چه اندازه بتوانند این عوامل را در کنار هم به‌کار بگیرند.