به گزارش خبرگزاری سلامت _ طبنا گیلان : پژوهشهای تازه نشان میدهد پدران مسنتر نسبت به گذشته خطر بالاتری برای انتقال جهشهای ژنتیکی بیماریزا به فرزندان خود دارند. نتایج این تحقیقات که با استفاده از توالییابی کامل ژنوم اسپرمها انجام شده، نشان میدهد که در مردان در اوایل دهه چهارم زندگی، حدود یک اسپرم از هر ۵۰ اسپرم حامل جهشی است که میتواند باعث بیماری شود؛ این نسبت در سن ۷۰ سالگی به حدود یک اسپرم از هر ۲۰ افزایش مییابد.
راحله رهبری از مؤسسه ولکام سنگر بریتانیا میگوید: «این پژوهش به روشنی نشان میدهد پدران مسنتر در معرض خطر بیشتری برای انتقال جهشهای ژنتیکی به فرزندانشان هستند.» متیو نویل، عضو تیم تحقیق، تاکید میکند که این یافتهها میتواند بخشی از تصمیمگیری زوجهایی باشد که قصد فرزندآوری دارند. مردان جوانتر میتوانند اسپرم خود را برای استفاده در آینده فریز کنند، و مردان مسنتر از روشهای بررسی ژنتیکی برای اطمینان از سلامت اسپرم خود بهره بگیرند.
بر اساس این پژوهش، هر فرد به طور میانگین حدود ۷۰ جهش جدید دارد که در والدینش وجود نداشته است و ۸۰ درصد این جهشها در بیضههای پدر شکل میگیرد. برخلاف تصور گذشته که تجمع جهشها با سن مردان به صورت تدریجی و تصادفی افزایش مییافت، مطالعات جدید نشان میدهد برخی جهشها باعث میشوند سلولهای بنیادی اسپرم «خودخواه» شوند و بیش از حد معمول تقسیم شوند، در نتیجه سهم اسپرمهای حامل این جهشها به صورت تصاعدی افزایش مییابد.
پژوهشگران بیش از ۱۰۰ هزار اسپرم از ۸۱ مرد را توالییابی کردند و با استفاده از روش جدیدی که هر دو رشته DNA را بررسی میکند، طیف گستردهای از جهشها را شناسایی کردند. اکثر این جهشها در ژنهای کلیدی اثر میگذارند و میتوانند باعث اختلالات عصبیتکاملی یا افزایش خطر ابتلا به سرطان شوند.
جالب اینجاست که جهشها در اسپرم با سرعتی هشت برابر کندتر از سلولهای خونی انباشته میشوند و تحت تأثیر عواملی مانند سیگار، الکل یا چاقی نیستند. این یافتهها نشان میدهد بیضهها دارای مکانیسمهای محافظتی ویژهای هستند که سلامت ژنتیکی نسل آینده را تا حد زیادی حفظ میکنند.
پژوهشهای تکمیلی همچنین الگوهای مشابهی از جهشهای «رشددهنده» را در سلولهای پوستی دهان نشان دادهاند، که میتواند به افزایش سهم برخی سلولهای بنیادی و حتی فرآیند پیری کمک کند، هرچند این سلولها سرطانی نمیشوند.