دکتر عباس عبادی در گفت و گویی به مناسبت روز پرستار افزود: بیش ۲۱۵ هزار پرستار در مراکز دولتی و خصوصی خدمت ارائه میدهند. همچنین گروهی از پرستاران نیز در حوزه خدمات پرستاری در منزل فعالیت میکنند و تعداد مراکز پرستاری در منزل نیز بیش از ۱۶۰۰ مورد است.
وی با بیان اینکه سازمان نظام پرستاری ۲۹۰هزار عضو دارد، افزود: به طور قطع، تعدادی از اعضای سازمان نظام پرستاری بازنشسته شدهاند و به همین دلیل مشمول آمار معاونت پرستاری وزارت بهداشت نمیشوند. پرستاران، حدود ۱۴۵هزار نفر از جامعه ۲۱۵هزار نفری گروه پرستاری شاغل در مراکز درمانی کشور را تشکیل میدهند. سهم گروه اتاق عمل و هوشبری از گروه پرستاری کشور به ترتیب ۲۲هزار و ۱۶تا ۱۷هزار نفر است. کمکپرستاران و بهیاران نیز سایر این گروه شغلی را تشکیل میدهند.
معاون پرستاری وزارت بهداشت درباره نسبت پرستار به تخت در مراکز درمانی کشور گفت: نسبت پرستار به تخت در شرایط خوبی قرار ندارد. در حال حاضر، آمار وارقام بیانگر این است که نسبت پرستار به تخت بیمارستانی در کشور حدود ۰.۹ تا ۰.۹۵ و این نسبت برای گروه پرستاری نیز ۱.۲ است؛ این درحالیست که استاندارد وزارت بهداشت ۱.۸ است. نسبت پرستار به تخت بیمارستانی در تمام کشورهای جهان یکسان نیست؛ به طور مثال، انگلستان این نسبت را ۴ و ژاپن نیز این عدد را بسیار بالا درنظر گرفتهاند.
عبادی با بیان اینکه نسبت پرستار به تختهای بیمارستانی کشور در مقایسه با میانگین جهانی پایینتر است، اظهار داشت: چنین شرایطی سبب شده که پرستاران شاغل بیش از توان و وظیفهای که برعهده دارند، خدمات ارائه دهند. ارائه خدمات بیش از توان و وظیفه سبب فرسودگی شغلی زودتر میشود. هنگامی که پرستاران ۲ تا ۳ برابر وظیفه محوله خدمات ارائه دهند، به احتمال فراوان، بخشی از خدمات مورد غفلت قرار میگیرد و مردم در چنین شرایطی متضرر میشوند و نمیتوانند خدمات باکیفیت دریافت کنند.
وی تاکید کرد: اینطور نباید تصور کرد که مردم فقط به دلیل مورد غفلت قرارگرفتن خدمات آسیب میبینند، بلکه به واسطه فرسودگی شغلی پرستاران نیز آسیب میبینند. پرستاران به دلیل فشار کاری و فرسودگی، به ترک شغل و مهاجرت روی میآورند؛ به دلیل اینکه هزینه تربیت نیروی انسانی از محل بودجه عمومی و مالیات مردم تامین شده، بازهم مردم متضرر میشوند.
عبادی درباره نیروی پرستاری مورد نیاز سیستم بهداشتی و درمانی کشور اظهار داشت: هنگامی که از نسبت پرستار به تخت بیمارستانی سخن به میان میآید موضوع کمبود پرستار نمایان میشود. من بر این باور هستم که وزارت بهداشت در حوزه «آموزش» نسبت به «جذب و نگهداشت» عملکرد بهتری دارد. آخرین آزمون استخدامی وزارت بهداشت در ۲۷ شهریور ماه سال جاری برگزار شد و تعداد متقاضیان کل کشور حدود ۲.۵ برابر ظرفیت آزمون استخدامی بود. اما شرایط برخی شهرها مانند تهران شرایط متفاوتی بود، به نحوی که تعداد متقاضی کمتری از سهمیه تخصیص یافته داشتند.
وی با بیان اینکه پرستار تربیتشده به میزان کافی در اختیار داریم، تصریح کرد: اگرچه تعداد پرستار دانشآموخته در کشور مطلوب است اما از نظر پراکندگی جغرافیایی شرایط مطلوبی نداریم. به عنوان مثال سیستم بهداشتی و درمانی کشور با انباشت نیرو در غرب کشور مواجه است؛ در حالی که استانهای بوشهر، هرمزگان، تهران و خوزستان به شدت کمبود نیرو دارند. نسبت پرستار به تخت در برخی استانهای کشور از میانگین کشوری پایینتر است؛ به طور مثال، نسبت پرستار به تختهای بیمارستانی استان خوزستان ۰.۶، برخی مناطق استان سیستانوبلوچستان ۰.۵ و استان بوشهر نیز ۰.۷ است.
عبادی ادامه داد: اگر قانونگذار یا نهادهای خارج از وزارت بهداشت در نظر دارند به وزارت بهداشت کمککنند، میبایست برای افزایش ظرفیت رشته پرستاری فشار وارد نکنند؛ بلکه میبایست در ارتباط با جذب و موضوع مهمتر از جذب یعنی نگهداشت نیروی انسانی فشار وارد کنند.
به گفته وی، گاهیاوقات، موفق به جذب حداقلی نیرو میشویم اما به دلیل اینکه نظام پرداخت کشور یک نظام متعادل نیست، برخی همکاران پرستاران یک تا دو سال پس از جذب، ترک خدمت میکنند. معیشت، نقش مهمی در زمینه نگهداشت پرستاران مهمی دارد. همچنین زنان، بخش بزرگی از گروه پرستاری را تشکیل میدهند؛ این احتمال وجود دارد که به واسطه ازدواج و فرزندآوری نتوانند میان نقش خود در خانواده و شغلی که دارند، توازن ایجاد کنند و به همین دلیل نسبت به ترک خدمت اقدام میکنند.