به گزارش خبرگزاری سلامت _ طبنا گیلان : دانشمندان گامی تازه در مرز میان مغز انسان و هوش مصنوعی برداشتهاند. تیمی از پژوهشگران با استفاده از اسکنهای MRI و مدلهای پیشرفته یادگیری عمیق موفق شدهاند تا توضیحاتی متنی درباره آنچه مغز انسان در حال مشاهده آن است تولید کنند؛ دستاوردی که آن را «زیرنویسگذاری ذهن» یا Mind Captioning نامیدهاند.
این فناوری که در دانشگاه کالیفرنیا در برکلی توسعه یافته، میتواند از فعالیت مغزی افراد در هنگام تماشای ویدیوها، مفاهیم و جملات متنی متناسب بسازد. «الکس هاث»، استاد عصبشناسی و یکی از نویسندگان پژوهش، در گفتوگو با نشریه نیچر اظهار کرد: «تعجبآور است که بتوان این همه جزئیات را از مغز استخراج کرد. کاری بسیار دشوار اما شگفتانگیز است.»
در این روش، ابتدا مدل زبانی هوش مصنوعی توضیحات بیش از دو هزار ویدیوی کوتاه را تحلیل کرده و برای هر یک «امضای معنایی» خاصی میسازد. سپس مغز چند داوطلب هنگام تماشای همان ویدیوها با MRI اسکن میشود تا مدل بتواند فعالیتهای مغزی را با آن امضاهای معنایی مطابقت دهد. در نهایت، سیستم ترکیبی از این دادهها استفاده میکند تا از روی فعالیت مغزی فرد، حدس بزند او دقیقاً چه چیزی میبیند.
به گفته پژوهشگران، این فناوری فعلاً قادر است ویدیوی درست را با دقت حدود ۵۰ درصد از میان صد ویدیو شناسایی کند؛ دقتی که در مقایسه با حد تصادفی (یک درصد) پیشرفت چشمگیری محسوب میشود.
کاربردهای احتمالی این تکنولوژی گسترده است. از یک سو، میتواند برای بیمارانی که به علت سکته یا مشکلات گفتاری قادر به صحبت نیستند، ابزار ارتباطی مؤثری باشد. از سوی دیگر، نگرانیهایی درباره نقض حریم خصوصی ذهنی انسان نیز به همراه دارد. با این حال، تیم تحقیقاتی تأکید کرده است که مدل فعلی توانایی خواندن یا رمزگشایی افکار خصوصی افراد را ندارد.
«توماس هوریکاوا»، پژوهشگر ژاپنی میگوید: «در بسیاری از روشهای قبلی، تنها میتوانستیم به کلمات کلیدی اشاره کنیم، اما اکنون میتوانیم بخشهایی از افکار را بازسازی کنیم. البته هنوز مرز بین افکار واقعی انسان و جملات ساختهشده توسط هوش مصنوعی کاملاً مشخص نیست.»
در حال حاضر، استفاده از این روش نیازمند اسکنهای MRI دقیق و تجهیزات گرانقیمت است و برای کاربرد عمومی مناسب نیست. با این وجود، محققان امیدوارند روزی این فناوری با ایمپلنتهای مغزی تلفیق شود و بتواند راهی مطمئن برای ارتباط مستقیم میان ذهن انسان و ماشین فراهم کند.