به گزارش خبرگزاری سلامت _ طبنا گیلان : در سالهای اخیر روند ابتلای افراد جوان، بهویژه زیر ۵۰ سال، به سرطان روده با شیبی نگرانکننده رو به افزایش گذاشته است؛ موضوعی که نشان میدهد در سبک زندگی، الگوهای تغذیهای و نوع خوراکیهای نسل جدید عامل یا عوامل تازهای نقشآفرین شدهاند. اکنون یک پژوهش جدید سرنخ مهمی را مطرح میکند: نقش احتمالی مصرف زیاد خوراکیهای صنعتی و بهشدت فرافرآوریشده.
طبق نتایج این تحقیق، زنانی که پیش از ۵۰ سالگی مقدار بیشتری از این نوع خوراکیها مصرف میکنند، بیشتر در معرض تشکیل پولیپهای رودهای قرار میگیرند؛ ضایعاتی که میتوانند در برخی موارد، مقدمه بروز سرطان روده باشند.
غذاهای بسیار فراوریشده (UPF) محصولاتی هستند که در کارخانه با مراحل متعدد تولید میشوند و ترکیبات اصلی آنها شامل افزودنیها، رنگها، طعمدهندهها، نگهدارندهها و شیرینکنندههای صنعتی است. این مواد معمولاً از نظر ارزش تغذیهای فقیرند و در عین حال حاوی چربیهای اشباع، قند، نمک و کالری بالا هستند. چیپس، اسنکهای صنعتی، نوشابهها، کیکها و بیسکویتهای آماده، سوسیس و کالباس، فستفودها، غذاهای بستهبندی آماده مصرف، بستنیهای کارخانهای و حتی برخی غلات صبحانه شیرین از جمله نمونههای رایج این گروه محسوب میشوند.
بر اساس یافتههای مطالعه، زنانی که بیشترین مقدار این خوراکیها را مصرف میکنند، بهطور قابل توجهی بیشتر احتمال دارد دچار «آدنوم کلاسیک» شوند؛ همان پولیپهایی که بسیاری از موارد سرطان روده از آنها آغاز میشود. دکتر اندرو چن توضیح میدهد که هدف آنها یافتن علت رشد روزافزون سرطان روده در جوانان بوده است و یادآور میشود که گرچه همه پولیپها سرطانی نمیشوند، اما بیشترین موارد سرطان روده در جوانان از همین ضایعات اولیه شکل میگیرد.
این مطالعه بر پایه دادههای پروژه «سلامت پرستاران ۲» انجام شده که از سال ۱۹۸۹ آغاز شده و اطلاعات تغذیهای زنان را هر چهار سال یک بار ثبت کرده است. بررسی دادههای بیش از ۲۹ هزار نفر نشان داد کسانی که حدود ۱۰ وعده غذای فرافرآوریشده در روز مصرف میکنند، نسبت به افرادی که تنها سه وعده مصرف دارند، ۴۵ درصد بیشتر در معرض آدنوم زودهنگام هستند. این نتایج حتی پس از لحاظکردن عواملی مانند وزن، مصرف دخانیات و میزان فعالیت بدنی نیز معتبر باقی ماند. البته این ارتباط درباره نوع دیگری از ضایعات رودهای، به نام «ضایعات دندانهدار»، مشاهده نشده است.
پژوهش محدودیتهایی نیز دارد؛ از جمله تکیه بر یادآوری غذایی افراد و دشواری طبقهبندی همه خوراکیها به عنوان فراوریشده یا غیر فراوریشده. همچنین این پژوهش خود سرطان را اندازهگیری نکرده بلکه مراحل اولیه احتمالساز را بررسی کرده، بنابراین نمیتوان گفت مصرف UPF بهطور مستقیم موجب پولیپ میشود.
با این حال، پژوهشگران چند مسیر زیستی را مطرح میکنند که میتواند رابطه میان خوراکیهای صنعتی و ضایعات روده را توضیح دهد؛ از جمله ارتباط این غذاها با چاقی و دیابت نوع ۲، تأثیر احتمالی بر التهاب مزمن و تغییر در میکروبیوم روده. به گفته چن، این نتایج احتمالاً درباره مردان نیز صدق میکند و تحقیقات دیگری نیز نشان دادهاند مصرف بالای مواد غذایی فوقفراوریشده در مردان خطر سرطان کولورکتال را حدود ۳۰ درصد افزایش میدهد.
سخنگوی سازمان سرطان بریتانیا با اشاره به این تحقیق عنوان میکند که گرچه نتایج بهطور مستقیم خطر سرطان را اندازهگیری نکردهاند، اما نشانههای مهمی درباره تأثیر رژیم غذایی بر تغییرات اولیه روده ارائه میکنند. او تأکید میکند که سیاستگذاریهای غذایی باید بهگونهای اصلاح شود که دسترسی مردم به خوراکیهای سالمتر آسانتر باشد، زیرا عامل تعیینکننده نهایی، یک ماده غذایی خاص نیست، بلکه الگوی کلی تغذیه روزانه است.