وظیفه سیستم ایمنی، محافظت از بدن در برابر هر عامل بیگانه ای است که وارد آن می شود. یکی از اصلی ترین اجزای سیستم ایمنی بدن، گلبول های سفید موجود در خون و ترشحات است.

ویروس «HIV» تنها داخل گلبول سفید زنده می ماند؛ به این ترتیب ویروس «اچ آی وی» از سه راه می تواند وارد بدن انسان شود:

۱- از طریق خون (اغلب با استفاده از سُرنگ و سوزن مشترک در معتادان تزریقی)

۲- تماس جنسی محافظت نشده با فرد آلوده

۳- سرایت از راه مادر آلوده به کودک در دوران بارداری و شیردهی

بنابراین افراد آلوده به این ویروس در حالت عادی و در روابط معمول اجتماعی خطری برای دیگران ندارند؛ در نتیجه نیازی به جداسازی افراد مبتلا به «اچ آی وی» نیست.

تشخیص:

تنها راه تشخیص اچ آی وی، آزمایش خون است که آن هم در چند ماه نخست ورود ویروس به بدن ممکن است به شکل کاذب، منفی باشد. در مراکز ارائه خدمات بهداشتی، تست «اچ آی وی» تنها با گرفتن یک قطره خون از نوک انگشت انجام می شود و پاسخ آن نیز نزدیک به ۲۰ دقیقه پس از انجام تست به فرد ارایه می شود.

درمان:

در حال حاضر، داروی موثری که بتواند ویروس «اچ آی وی» را کامل از بین ببرد، وجود ندارد، اما داروهای مناسبی وجود دارد که می تواند تعداد ویروس را در خون به شدت کم کرده و مانع پدید آمدن نشانه های مرحله ایدز شوند.

در کنار این داروها فرد باید تحت مراقبت قرار گیرد تا عواملی که سبب ضعیف شدن سیستم ایمنی اش می شود نیز از بین برود.

در صورت مراقبت و درمان به موقع، ممکن است نشانه های بیماری ایدز تا پایان عمر بروز نکند.

علاوه بر این، درمان می تواند تعداد ویروس در خون و ترشحات را به قدری کاهش دهد که قابلیت سرایت به دیگران را بسیار کم و حتی نزدیک به صفر کند.

افرادی که با سُرنگ و سرسوزن های مشترک تزریق می کنند؛ افرادی که روابط جنسی غیرایمن دارند و از وسیله پیشگیری مناسب استفاده نمی کنند.

نوزادان مادران مبتلابهHIV هم، اگر مادر تحت درمان نباشد، ممکن است مبتلا شوند؛ بنابراین هر اقدامی که مانع تماس خون و ترشحات جنسی فرد آلوده با دیگری شود، می تواند احتمال ابتلا به «اچ آی وی» را کاهش دهد.

توصیه می شود افرادی که تزریق انجام می دهند، از سُرنگ و سرسوزن های یک بار مصرف و شخصی استفاده کرده و در روابط جنسی نیز از وسیله پیشگیری مناسب استفاده کنند.

اگر فردی بیماری مقاربتی دارد به فوریت برای درمان آن اقدام کند.

همچنین با درمان به موقع مادران باردار می توان مانع ابتلای کودک شد، پس مادران باردار باید برای اچ آی وی آزمایش شوند و در صورت ابتلا تحت درمان قرار گیرند، مادر به نوزاد شیر خود را ندهد و از شیر خشک استفاده کند.

خدمات مشاوره، تست و نیز درمان «اچ آی وی» به صورت رایگان و محرمانه در مراکز و پایگاه های مشاوره بیماری های رفتاری شیراز و شهرستان های استان ارائه می شود؛ همچنین مراکز خدمات جامع سلامت در شیراز و شهرستان های استان با ارائه خدمات و راهنمایی های لازم در این زمینه کمک کننده هستند.

علاوه بر این، مراکز ویژه بانوان آسیب پذیر هم در محله های «سعدی، بازارچه فیل و شهرک گلستان شیراز» و همچنین شهر «مرودشت»، خدمات پیشگیری از اچ آی وی را ارائه می دهند.

دکتر «مصطفی ابراهیمی»، رئیس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری های واگیر

معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز