تاریخ انتشار: ۱۶ آبان ۱۳۹۷ - ۱۱:۳۰
به گزارش طبنا (خبرگزاری سلامت)، با وجود تحقیقات بسیاری که در زمینه باروری و لقاح آزمایشگاهی صورت گرفته است، بیش از نیمی از جنینهای منتقلشده در سیکلهای لقاح آزمایشگاهی لانهگزینی پیدا نمیکنند. عدم وقوع حاملگی به دنبال حداقل دو یا سه بار انتقال جنین با دو جنین یا بیشتر با کیفیت خوب در هر سیکل به عنوان شکست مکرر در لانهگزینی مطرح میشود که علل درمان شکست مکرر لانهگزینی جنین از جنبههای مختلف قابل طرح و بررسی است. سهیلا عارفی جراح و فلوشیپ زنان، زایمان و ناباروری، در تشریح شکست مکرر IVF گفت: در واقع عدم حاملگی پس از دو الی سه بار استفاده از روشهای کمک باروری همچون IVF و میکرواینجکشن به معنای شکست مکرر در IVF نام برده میشود. وی با اشاره به اینکه بسیاری از عوامل اثرگذار در شکست IVF ناشناخته هستند، افزود: در حقیقت ما پس از دو الی سه بار شکست در IVF نگران وجود مشکلی در درمان میشویم. در بسیاری از اوقات بیماران با یک بار عدم موفقیت به پزشک مراجعه میکنند تا از وجود مشکل یا عدم وجود آن مطلع شوند اما باید گفت در واقع فرآیند باروری در انسانها به گونهای است که صد در صد اتفاق نمیافتد و دلایل متعددی برای موفقیت یا عدم موفقیت در لانهگزینی و یا عدم لانهگزینی وجود دارد که تنها بخشی از این دلایل شناخته شده هستند و بخشی دیگر نیز همچنان ناشناختهاند. به همین علت است که با وجود تمام مطالعات و تحقیقاتی که انجام میپذیرد، هنوز به نتیجهای قطعی در خصوص موفقیت IVF دست نیافتهایم. عارفی در ادامه افزود: بررسیهایی وجود دارد که میتواند در صورت وجود علت عدم موفقیت در IVF آن علل را به ما نشان دهد که باز هم تاکید میکنم، پس از دو الی سه بار شکست در IVF باید به آنها توجه شود. این علل میتوانند جنینی و یا رحمی باشند که در بیشتر مواقع علل اصلی به سیستم ایمنی و عدم تعادل در مخاط رحم فرد برمیگردد. وی با بیان اینکه در لانهگزینی یک پیوند نیمه پدری و نیمه مادری داریم، تصریح کرد: در IVF باید رحم مادر را برای پذیرش جنینی که نیمی از آن، از خودش نیست، آماده کنیم همانند انجام پیوند کلیه. بنابراین، این پیوند به یکسری از تعادلها و عوامل فعال ایمونولوژیک نیاز دارد که از جمله ثابت شده ترین عواملی است که میتواند در پذیرش یا عدم پذیرش جنین از سوی مادر نقش داشته باشد. عارفی در ادمه تاکید کرد: نگرانیها و استرسهای بیماران در عدم موفقیت لانهگزینی بسیار تاثیرگذار است و منجر به پذیرش یا عدم پذیرش جنین توسط رحم میشود. عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا، در تشریح روشهای پذیرش بهتر جنین در زنانی که دچار شکست مکرر IVF هستند، گفت: ما باید در ابتدا اطمینان یابیم بیمارانی که سابقه چسبندگیهای داخل شکم دارند، آندومتریوز داشته، بهتازگی جراحی شدهاند و یا سابقه چسبندگیهای داخل شکم دارند از لحاظ وجود التهاب مزمن و عفونت داخل لولهها بررسی میشوند تا این عوامل سبب بروز مشکل در روند لانهگزینی نشود. وی همچنین افزود: در این بیماران ما در مرکز درمان ابن سینا با استفاده از دستگاه هیستروسکوپی وضعیت مخاط را به صورت کاملا نزدیک مشاهده کنیم زیرا در بسیاری از مواقع ممکن است این بیماران چسبندگیهای ظریفی داشته باشند که در سونوگرافیقابل مشاهده نباشد، بنابراین استفاده از روش هیستروسکوپی از جمله روشهایی است که بهره گیری از آن توصیه میشود. زیرا این روشها جهت آمادهسازی رحم برای لانهگزینی، کاملا قطعی و مشخص شده هستند. عارفی در خصوص درمان بیمارانی که بیش از هفت مرتبه دچار شکست در IVF شدهاند، تشریح کرد: چنانچه تمام راه کارها و درمانهای ممکن برای این بیماران انجام شده است و هنوز نتیجه نگرفتهاند خصوصا بیمارانی که سن بالایی دارند، به درمانهای جایگزین همچون اهداء تخمک و در صورت لزوم و توصیه جنین شناسان به اهداء جنین فکر میکنیم و به این ترتیب برنامه ما برای لانهگزینی تغییر میکند. وی خاطرنشان شد: از جمله اقدامات کمک کننده و مفید دیگری که در صورت شکست مکرر لانهگزینی برای این بیماران در مرکز ابن سینا انجام میشود، استفاده از رحم اجارهای است که در بسیاری از موارد از اسپرم، تخمک و رحم زوجین استفاده شده و به رحم اجارهای منتقل میشود. بنابراین استفاده از روشهای کمک باروری میتواند برای این بیماران بسیار نتیجه بخش باشد. مهشید بذرافکن، جنین شناس و عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری و سقط مکرر ابن سینا با بیان اینکه علی رغم تلاشهای صورت گرفته جهت درمان ناباروری و موفقیتهایی که بشر به آن دست یافته است، شانس موفقیت باروری در بهترین شرایط برای یک زوج چیزی در حدود ۵۰ درصد است، گفت: در واقع ۵۰ درصد از زوجینی که برای درمان ناباروری خود مراجعه میکنند با شکست مواجه هستند و بر اساس آمار جهانی در حدود ۱۲ درصد از این زوجین با شکست مکرر IVF روبرو بوده که در خصوص حل مشکل این افرادبه بهره گیری از کارآمدترین تکنولوژیها و تخصصها نیاز است. وی در خصوص اختلالات جنینی اثرگذار در شکست مکرر لانهگزینی، تشریح کرد: بر اساس آنچه مطالعات نشان میدهند در فرآیند لانهگزینی، جنین یک سوم نقش دارد و دو سوم هم به عوامل مادری بر میگردد. بنابراین برای زوجی که به صورت طبیعی جهت بچه دارشدن اقدام میکنند، شانسی در حدود ۲۰ الی ۲۵ درصد وجود دارد و در ۵۰ درصد از موارد هم که زوجین به صورت طبیعی برای بارداری اقدام میکنند، بی آنکه مادر متوجه شود، بارداری به سقط منجر میشود که این امر نشان دهنده آن است که فرآیند لانهگزینی، فرآیندی صد در صدی نیست. بنابراین نقش جنین بسیار موثر است و افرادی که با شکست مکرر لانهگزینی مواجه هستند از این موضوع مستثنی نبوده و حتی نقش جنین در آنها شدت بیشتری مییابد. بذرافکن در ادامه تاکید کرد: راهکار ما در مرکز ابن سینا برای این افراد این است که ضمن تغییر تکنیکها و استفاده از آنها، بهترین جنینها را با ترین تعداد و در بهترین زمان ممکن منتقل کنیم تا بتوانیم به موفقیت بیشتری دست یابیم. عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا با اشاره به اینکه ترجیح برای درمان بیماری که با شکست لانهگزینی مراجعه میکند، استفاده از روشهای غیرتهاجمی یا کم تهاجمی است، گفت: اولین راهکار مورد استفاده، انتقال جنین به رحم مادر در روز پنج و مرحله بلاستوسیست (هشت سلولی) است که یکسری تکنیکها و دستگاههایی همچون تایم لپس وجود دارد که از رفتار رشدی جنین فیلمبرداری میکند و از این طریق میتوان بهترین جنین را در بهترین زمان رشد انتخاب کرد. وی افزود: انتخاب بهترین نوع اسپرم، هچینگ کردن و برداشتن لایه محافظ از روی جنین به منظور آنکه جنین راحت تر بتواند به رحم نفوذ کرده و لانهگزینی انجام شود و نهایتا استفاده از روشهای تهاجمی تر همچون تشخیص ژنتیکی جنین قبل از لانهگزینی (PGS) از جمله روشهای دیگر جهت بالابردن کیفیت جنین برای موفقیت در لانهگزینی است. (مهر)