به گزارش گروه بهداشت و درمان خبرگزاری سلامت به نقل از روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی،  دکتر علیرضا ناجی با اشاره به این که با گذشت یکسال از شیوع ویروس کرونا کل جهان دچار مشکلات روانی، بیولوژیک و اقتصادی فراوان قرار گرفته اند تاکید کرد: لازم است هر چه زودتر پاندمی کرونا با واکسیناسیون جمعی کنترل شود.

وی افزود: کرونا با رعایت بهداشت و دستورالعمل ها، افزایش تست های شناسایی، درمان مناسب، قرنطینه و ایزلاسیون و در نهایت واکسیناسیون کنترل خواهد شد.

این استاد دانشگاه با اشاره به این که درمان های کرونا خصوصا در فرم های شدید بیماری درمان های معجزه آسایی نسیتند خاطرنشان کرد: با توجه به شرایط موجود مهمترین بخش کنترل ویروس کووید واکسیناسیون است.

دکتر ناجی گفت: ایمنی جمعی هرگز به واسطه عفونت های طبیعی به وجود نمی آید و با توجه به سوابق  متعددی که در دنیا وجود دارد، هرگز ایمنی طبیعی تضمینی برای کنترل یا محدود شدن جولان کرونا نیست.

 رییس مرکز تحقیقات ویروس شناسی با بیان این که در مسیر تضمین سلامت مردم نیاز به واکسن های باکفایت داریم تاکید کرد: باید ایمنی به میزان قابل توجهی ایجاد شود تا گردش ویروس بسیار کاهش یافته و بیماری کنترل شود.

دکتر ناجی توضیح داد: واکسن هایی را می توانیم واکسن مناسب بنامیم که حداقل کارایی و اثربخشی آن ها بین ۷۰ تا ۷۵ درصد باشد.

این عضو هیئت علمی دانشگاه با تاکید بر این که حدود ۶۳ واکسن درحال طی کردن مراحل کلینیکال هستند گفت: کارآزمایی های بالینی در این واکسن ها در حال انجام است و علاوه بر این تعداد،  ۱۷۴ واکسن نیز در مرحله مطالعه مقدماتی و پیش از مرحله بالینی قرار دارد.

 وی یادآور شد: بطورکلی در حال حاضر بیش از ۲۳۰ واکسن در دنیا در مرحله کارآزمایی بالینی و یا مرحله مقدماتی قرار دارند، به طوری که حتی برخی از شرکت های داروسازی اقدام به تولید بیش از یک واکسن کرده اند، این مهم نشان از اهمیت کنترل کرونا در سراسر جهان دارد.

استاد تمام ویروس شناسی دانشگاه  علوم پزشکی شهید بهشتی در مورد ۶۳ واکسن موجودی که با تاییدیه سازمان جهانی بهداشت در حال طی کردن مراحل بالینی هستند افزود: بعضی از این واکسن ها پس از گرفتن مجوز مصرف اورژانسی به نوعی می توان گفت وارد فاز چهارم کارآزمایی بالینی شده اند.

دکتر ناجی با اشاره به این که پروتئین اسپایک هدف اصلی واکسن ها هستند خاطرنشان کرد: به طور مثال واکسن نوواوکس یکی از واکسن های پروتئینی است که در حال گذراندن فاز سوم بالینی است و نتایج آن اخیرا منتشر شده است. واکسن مشترک بین ایران و کوبا که در حال ورود به فاز سوم کارآزمایی بالینی در ایران و کوبا است نیز از نوع واکسن های پروتئینی به حساب می آید.

واکسن های غیرفعال از دیگر واکسن های مقابله با کروناست که رییس مرکز تحقیقات ویروس شناسی توضیحاتی درباره آن ارائه داد و افزود: از جمله واکسن های غیر فعال می توان به  واکسن سینوفارم چین اشاره کرد و در نوع ایرانی واکسن کوویران ایرانی در این پلت فرم قرار دارد.

این استاد دانشگاه واکسن های وکتورال را دسته دیگری از واکسن های ضد کرونا معرفی کرد و افزود: واکسن معروف آکسفورد-آسترازنکا، اسپوتنیک وی و واکسن جانسون-جانسون از واکسن های وکتورال هستند.

 به گفته دکتر ناجی واکسن های وکتورال نیز به دودسته تقسیم می شوند، گروه اول واکسن هایی هستند که تکثیر نمی شوند و فقط بیان یک پروتئین هدف را انجام می دهند و گروه دوم واکسن های وکتوری تکثیری هستند.

وی با بیان این که واکسن فایزر و مدرنا از دسته واکسن های ژنومی mRNAهستند گفت: جالب است بدانید یکی از واکسن هایی که در ایران در دست مطالعه و تولید خواهد بود از همین خانواده است.

استاد تمام ویروس شناسی دانشگاه واکسن های ذرات مشابه ویروس را از دیگر واکسن های موجود در دنیا معرفی کرد و افزود: این واکسن ها شبیه ویروس هستند وبا پروتین هایی که در ویروس است ساخته می شوند و هیچ ژنومی در این واکسن ها وجود ندارد.

رییس مرکز تحقیقات ویروس شناسی در ادامه یکی دیگر از واکسن های موثر در مقابله به ویروس کووید را واکسن های ضعیف شده معرفی کرد و ادامه داد: تعداد زیادی از شرکت های داروسازی برای تولید این واکسن فعالیت می کنند.

دکتر ناجی تاکید کرد: تقریبا بیشتر واکسن موجود پروتئین sیا اسپایک ویروس را مورد هدف قرار می دهند چرا که این پروتئین، پروتنین سطحی شاخکی ویروس است که عامل اتصال و ورود به سلول میباشد. این پروتئین حاوی آنتی ژنهای متعدد می باشد که هدف سیستم ایمنی هستند.

این استاد دانشگاه ادامه داد: اولین واکسنی که مجوز ورود به کارآزمایی بالینی ۳ را گذراند واکسن فایزر است که بیش از ۹۴ درصد اثربخش بوده و به شکل وسیع در دنیا در حال تزریق است.

 عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی  با بیان این که تمام واکسن های موجود تنها مجوز اضطراری استفاده اخذ کرده‌اند گفت: مراحل تولید واکسن زمانبر است و به هیچ عنوان با تولید دارو قابل مقایسه نیست چرا که دارو برای جامعه خاص مورد استفاده قرار می گیرد ولی واکسن ها محصولات پزشکی هستند که میلیاردها نفر از آن استفاده می کنند.

دکتر ناجی اطمینان از بی ضرر بودن واکسن ها را یکی از مهمترین ابعاد تولید واکسن ذکر کرد و ادامه داد: آزمایش واکسیناسون و تست ها  در مراحل مختلف، افراد، نژادها، گروههای سنی و گروههای بیماران مختلف بسیار زیادی انجام می شود.

وی با تاکید بر این که مراحل تولید واکسن بسیار زمانبر است گفت: به دلیل شرایط اضطراری کرونا و تلفات بسیار زیاد و این موضوع که تنها با واکسیناسیون می توان ایمنی جمعی در جامعه بوجود آورد، واکسیناسیون در کرونا اهمیت ویژه‌ای به خود گرفته است.

 رییس مرکز تحقیقات ویروس شناسی دانشگاه  علوم پزشکی شهید بهشتی خاطرنشان کرد: در حال حاضر واکسن هایی که دربازار وجود دارد اگر چنانچه مجوزی هم دارند واکسن هایی هستند که دارای مجوز های اضطراری هستند در واقع همچنان باید به دنبال اطلاعات جدید درباره واکسن ها در پی تزریق های گسترده در جهان، یعنی طی کردن فاز چهارم باشیم.

دکترناجی یادآور شد: همه واکسن های کرونا مجوز استفاده اضطراری دارند و هیچ واکسنی مجوز قطعی تزریق را ندارد وحتی این موضوع شامل واکسن هایی با ایمنی بالا و مورد تایید مجامع بین المللی همانند فایزر هم می شود.

این استاد تمام دانشگاه با تاکید بر این که  واکسن مدرنا بعد از واکسن فایزر تاییدیه سازمان غذا و داروی آمریکا را کسب کرد ادامه داد: این واکسن نیز از دسته واکسن های mRNAژنومیک با کفایت ایمنی بسیار بالا می باشد.

این عضو هیئت علمی دانشگاه با بیان این که تمامی واکسن های عرضه شده دارای معایب و مزایایی هستند خاطرنشان کرد: مهمترین مزیت واکسن های mRNAامکان تولید انبوه واکسن است. این مدل از واکسن ها موجب تحریک سیستم ایمنی هومورال  سلولار می شوند، درضمن به دلیل تکنولوژی که این واکسن ها دارند چابکی فراوانی در تولید نیز دارند و می توان در واکنش به رخداد واریانتهای جدید، به سرعت تغییراتی در ساختارها و ترکیب آنها ایجاد کرده و تولید آن را انجام داد.

وی افزود: به طور مثال شرکت مدرنا به سرعت واکسنی را در مقابل وریانت های جدید طراحی و به بازار عرضه کرده است.

 استاد تمام ویروس شناسی دانشگاه چالاکی، چابکی و تطابق پذیری بالا با تغییرات و جهش های ویروس را از مهمترین مزیت های واکسن های مدرنا و فایزر دانست و عنوان کرد: اما از عمده ترین معایب این واکسن ها شرایط نگهداری و حمل و نقل آن هاست که درواقع به دلیل ماهیت این واکسن ها باید دردماهای بسیارپایین نگهداری و حمل شوند.

 دکتر ناجی در ادامه درباره واکسن های وکتوری توضیحاتی داد و گفت: واکسن آکسفورد، اسپوتنیک وی و جانسون-جانسون از ژنوم آدنو ویروس های انسانی و حیوانی به عنوان وکتور یا حامل استفاده‌ می شود، که ژن پروتئین اسپایک است درون ژنوم وکتور قرار می گیرد.