اسپاسم پلک
گاهی بعضی از افراد را می بینیم که به طور غیر ارادی پلک می زنند به این عارضه بلفارواسپاسم (Blepharospasm) یا اسپاسم پلک می گویند. این بیماری را میتوان جزو بیماری های نورولوژیک یا همان بیماری های مغز و اعصاب به شمار آورد. در اصل این بیماری یک دیسکونی موضعی است. بلفارواسپاسم بیماری نادری است (یک نفر در هر 20،000 نفر). سن متوسط شروع بیماری 60 سالگی است. در خانمها شایعتر است. خستگی، استرس و نور می توانند آن را تشدید کنند. بلفارواسپاسم در خواب از بین می رود. اکثر بیماران دچار بلفارواسپاسم از عینک های تیره استفاده می کنند. نگاه کردن به بالا، راه رفتن، خواندن، رانندگی کردن، نگاه کردن به تلویزیون، و نگاه کردن به پایین در بعضی بیمارن باعث تشدید علائم می شوند. در برخی بیماران انجام بعضی کارها باعث کاهش علائم می شوند، از جمله:
- دراز کشیدن
- حرف زدن
- آواز خواندن
- خمیازه کشیدن
- خندیدن
- فشار دادن ناحیه ابرو یا گیجگاهی
- آدامس جویدن
- باز کردن دهان
علت اسپاسم پلک
به نظر میرسد که بلفارواسپاسم اولیه (شایعترین فرم بیماری) ناشی از اشکال در عملکرد «عقدههای قاعدهای مغز» باشد. عقدههای قاعدهای بخشی از مغز هستند که در تنظیم حرکات هماهنگ عضلات دخالت دارند. گاهی انقباضات پلکها یا انواع دیگر دیستونی در افراد یک خانواده با زمینههای ژنتیکی بروز میکند. سایر علل بلفارواسپاسم برخی از داروها مانند داروهای پارکینسون، درمان جایگزینی هورمون با استروژن در زنان یائسه، قطع مصرف بنزودیازپینها، خشکی چشم و استرس میباشد.تشخیص بلفارواسپاسم
انقباضات پلکها با توجه به علائم بالینی تشخیص داده میشود. برای تشخیص بلفارواسپاسم نیاز به آزمایش یا عکس برداری خاصی وجود ندارد. انجام اقدامات پاراکلینیک تنها وقتی ضروری است که بخواهیم احتمال مشکلات همراه (مثلاً وجود تومور) را رد کنیم. در شروع بیماری معمولا بدرستی تشخیص داده نمی شود و با آلرژی یا خشکی چشم ها اشتباه میشود. در ابتدا ممکن است بیمار فقط پلک زدن های بیشتر و طولانی تر داشته باشد. گاهی شدت آن به حدی است که بعلت ناتوانی در باز کردن پلک ها عملا بیمار نابینا می شود.سایر دلایل اسپاسم پلک
- استرس
- تحریک قرنیه یا ملتحمه
- خستگی و کمبود خواب
- خیره شدن طولانی مدت به صفحه کامپیوتر یا تلویزیون
- مصرف بیش از حد کافئین (برای مثال، قهوه، چای و نوشابههای کافئیندار)
- اختلالات سیستم عصبی
تفاوت بین اسپاسم پلک خفیف و شدید
اسپاسم خفیف چشم معمولاً به خودی خود برطرف میشود. تنها باید استرس خود را کم کنید و به مقدار زیاد استراحت نمایید. مصرف کافئین را با کمتر نوشیدن قهوه، چای یا نوشابههای کافئیندار کاهش دهید. آب تونیک به خصوص به عنوان مسدود کنندهی عصبی عمل میکند. همچنین میتوانید روشهای جامعی مانند تکنیکهای تنفس، تمدد اعصاب، یوگا یا مشاوره را برای کمک به کاهش استرس امتحان کنید. استفاده از دارو نیز ممکن است موثر باشد که بستگی به شرایط بیمار دارد. هنگامی که از دارو استفاده میشود معمولاً هدف از آن شل کردن عضلات است. به خاطر داشته باشد که برخی داروها بهتر از سایرین عمل میکنند. نمونههایی از این داروها که ممکن است بهتر عمل کنند عبارتند از:- والیوم
- کاجنتین
- پارلدل
- سیمترل
- لیورسال
- تگرتول
- کلونوپین
- شدیدترین موارد
- برای بیمارانی که به دارو واکنشی نشان نمیدهند.
- برای بیمارانی که به روشهای درمانی غیر جراحی واکنشی نشان نمیدهند.