سرگیجه اصطلاحی است که برای توصیف حالت‌های مختلف مانند احساس ضعف، گیجی ، سستی و بی‌ثباتی تعادل به‌کار می‌رود. نوعی از گیجی که باعث ایجاد حرکت و دوران محیط اطراف دور سر شما بشود، سرگیجه (vertigo) نامیده میشود.
در این مقاله با انواع سرگیجه هنگام ایستادن و نشستن، دلایل و راه های درمان آن آشنا میشوید.
سرگیجه یکی از دلایل شایع مراجعه بزرگ‌سالان به پزشک است. سرگیجه‌های مکرر یا سرگیجه‌های طولانی‌مدت می‌تواند به‌شدت زندگی شمارا تحت تأثیر قرار دهد.
اما سرگیجه‌ها ندرتاً باعث به وجود آمودن مشکلات جدی برای زندگی افراد می‌شوند. درمان سرگیجه معمولاً به علت و علائم آن در شما بستگی دارد.
درمان‌های موجود معمولاً مؤثر هستند، اما ممکن است سرگیجه شما مجدداً عود کند.
معمولاً افرادی که دچار سرگیجه می‌شوند آن را با یکی از موارد زیر توصیف میکنند:
احساس کاذب حرکت یا چرخش محیط اطراف
سبکی سر و احساس ضعف و غش
بی ثباتی یا از دست دادن تعادل
احساس شناوربودن درهوا، شل شدن و سنگینی سر
این احساسات معمولاً با راه رفتن ایستادن یا حرکت تحریک‌شده یا بدتر میشود. سرگیجه ممکن است باحالت تهوع همراه باشد یا آن‌قدر ناگهانی و شدید باشد که فرد نیاز به نشستن یا دراز کشیدن داشته باشد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
به‌طورکلی در صورت بروز سرگیجه مکرر، ناگهانی، طولانی‌مدت و بی‌دلیل به پزشک مراجعه کنید. در صورت بروز سرگیجه شدید یا سرگیجه همراه با یکی از موارد زیر از مراقبت‌های فوری پزشکی استفاده کنید.
سرگیجه ناگهانی همراه با سردرد
درد قفسه سینه
مشکل در تنفس
بی حسی یا فلج دست و پاها
غش کردن
دو بینی یا سیاهی رفتم چشم ها
تپش قلب تند یا نامنظم
لکنت زبان
مشکل در راه رفتن
سرگیجه و حالت تهوع و استفراغ مداوم
تشنج
اختلال ناگهانی در شنوایی
بی حسی یا ضعف عظلات صورت
علت‌های سرگیجه
سرگیجه دلایل زیادی دارد از جمله: اختلال گوش داخلی، بیماری‌های حرکتی و عوارض استفاده از برخی داروها و یا گاهی اوقات به دلیل یک بیماری زمینه‌ای مانند گردش خون ضعیف، عفونت یا … ایجاد میشود. نوع سرگیجه و مدت آن و عوامل محرک سرگیجه در بیمار سرنخی از دلایل احتمالی آن را مشخص میکند.
مشکلات گوش داخلی که باعث سرگیجه میشود
ایجاد تعادل در افراد به ورودی‌های قسمت‌های مختلف سیستم حسی بستگی دارد که این ورودی‌ها شامل موارد زیر است:
چشم‌ها : به شما کمک میکنند تا بدن خود را در فضا ببینید و چگونگی حرکت در آن را تعیین کنید.
سیستم عصبی : پیام‌هایی را درمورد حرکات و وضعیت بدن به مغز ارسال میکند.
گوش داخلی : شامل حسگرهایی است که به تشخیص جاذبه و حرکت روبه‌جلو و عقب کمک میکند.
سرگیجه یک حس کاذب است که محیط اطراف، دور شما در حال چرخش است. با اختلالات گوش داخلی، مغز شما از گوش داخلی سیگنال‌هایی دریافت میکند که با آنچه از چشم و اعصاب حسی دریافت میکند مطابقت ندارد و در نهایت سرگیجه نتیجه‌ای است که مغز شما برای رفع این سردرگمی به‌کار میبرد.
سرگیجه وضعیتی حمله‌ای خوش‌خیم (BPPV) : این وضعیت باعث میشود شما احساس سرگیجه شدید اما کوتاهی داشته باشید. این وضعیت هنگام تغییر سریع حرکت سر ایجاد میشود. مثلاً وقتی‌که در رختخواب می‌چرخید. این نوع سرگیجه ها شایع ترین نوع سرگیجه است.
عفونت ها : عفونت ویروسی عصب دهلیزی ، که به آن نوریت دهلیزی گفته می شود نیز می تواند باعث سرگیجه شدید و طولانی شود. اگر ناشنوایی ناگهانی هم داشته باشید ، ممکن است به لابیرنتیت مبتلا شوید.
بیماری منیر : این بیماری به دلیل تجمع بیش‌ازحد مایعات در گوش داخلی به وجود می‌آید. مهم‌ترین مشخصه آن سرگیجه ناگهانی است که چندین ساعت طول می‌کشد. همچنین علائم دیگری مثل کاهش شنوایی متغیر، صدای زنگ در گوش و احساس گرفتگی گوش دارد.
میگرن : افرادی که از میگرن رنج می‌برند حتی اگر سردرد شدید نداشته باشند ممکن است دچار سرگیجه شوند. این سرگیجه می‌تواند از چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد و ممکن است مربوط به سردرد و همچنین حساسیت به نور و صدا باشد.
مشکلات گردش خون که باعث سرگیجه میشود
اگر پمپاژ قلب خون کافی به مغز شما نرساند، ممکن است احساس سرگیجه، غش یا عدم تعادل کنید که دلایل آن عبارتند از:
افت فشار خون : افت چشمگیر فشار خون می تواند باعث سرگیجه مختصر یا غش شود. این اتفاق ممکن است پس از نشستن یا ایستادن خیلی سریع رخ دهد. به این وضعیت فشار خون ارتواستاتیک نیز گفته می شود.
گردش خون ضعیف : شرایطی مانند کاردیومیوپاتی ، حمله قلبی ، آریتمی و حمله ایسکمیک گذرا می تواند باعث سرگیجه شود.
سایر دلایل سرگیجه
اختلالات عصبی : برخی از اختلالات عصبی – مانند بیماری پارکینسون و مولتیپل اسکلروزیس – می‌تواند منجر به کاهش تدریجی تعادل و سرگیجه شود.
داروها : سرگیجه می‌تواند از عوارض جانبی برخی از داروها مانند داروهای ضد تشنج، داروهای ضدافسردگی و آرام‌بخش‌ها باشد به‌ویژه اگر داروهای کاهش فشارخون بیش‌ازحد فشارخون کاهش دهند، ممکن است باعث ضعف و احساس سرگیجه شوند.
اختلالات اضطرابی : برخی از اختلالات اضطرابی ممکن است باعث سبکی سر یا احساس پریشانی شوند که اغلب به‌عنوان سرگیجه شناخته میشود. این موارد شامل حملات هراس و ترس از ترک خانه یا قرار گرفتن در فضاهای باز و بزرگ (آگورافوبیا) است.
کمبود آهن (کم‌خونی) : علائم و نشانه های دیگری که در صورت کم خونی ممکن است همراه با سرگیجه ایجاد شود شامل خستگی ، ضعف و رنگ پریدگی پوست است.
افت قند خون : این وضعیت به طور کلی در افراد دیابتی که از انسولین استفاده می کنند ، رخ می دهد. این سرگیجه‌ها ممکن است با تعریق و اضطراب همراه باشد.
مسمومیت با مونوکسید کربن : علائم مسمومیت با مونوکسیدکربن اغلب “مانند آنفولانزا” توصیف می شود و شامل سردرد ، سرگیجه ، ضعف ، ناراحتی معده ، استفراغ ، درد قفسه سینه و گیجی است.
گرم شدن بیش از حد و کمبود آب بدن : فعالیت در هوای گرم یا عدم نوشیدن آب کافی ممکن است باعث گرم شدن بیش‌ازحد (هایفوتراپی) یا کم‌آبی بدن شود که منجر به سرگیجه میشود. این امر به‌ویژه در صورت استفاده از داروهای قلبی خاص بیشتر به چشم می‌خورد.
منبع:سیو طب
نظر شما