سرمایه اجتماعی بدون جمعیت امکان‌پذیر نیست

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری سلامت(طبنا)؛ امیر نوده فراهانی(پژوهشگر حوزه اجتماعی و کارشناس جمعیت) با حضور در برنامه«از تدبیر تا تقصیر» با موضوع جمعیت سرمایه اجتماعی با نگاهی به انقلاب اسلامی، گفت: سرمایه اجتماعی بدون جمعیت امکان‌پذیر نیست و سرمایه اجتماعی شاخصه‌هایی دارد که تبلور همه آنها را در انقلاب اسلامی دیدیم.

فراهانی با بیان اینکه سرمایه اجتماعی شامل سه سطح خرد، میانی و کلان است، افزود: مباحث جمعیتی در سطح کلان با شاخص سرمایه اجتماعی بحث می‌شود که به صورت مشارکت اجتماعی است، اگر جمعیت جوان نباشد امکان مشارکت اجتماعی نخواهد بود، مطالبه‌گری یکی از شاخصه‌های مهم سرمایه اجتماعی است و جمعیت سالمند امکان مطالبه‌گری ندارد و همه شاخصه‌های سرمایه اجتماعی بدون جمعیت جوان، فعال و خلاق بروز و ظهور ندارد.

این کارشناس جمعیت خاطرنشان کرد: یکی از مهمترین شاخص‌های خرد سرمایه اجتماعی تعلقات خانوادگی و مذهبی است و این دو به همدیگر پیوند می‌خورند یعنی اگر تعلق خانوادگی و خویشاوندی نداشته باشیم و در کنار آن تعلق دینی و مذهبی نداشته باشیم امکان مشارکت اجتماعی وجود ندارد.

وی افزود: در بعد ساختاری سرمایه اجتماعی، بحث شبکه‌ها و روابط فردی و انسانی وجود دارد و سرمایه اجتماعی بدون وجود شبکه‌ها و روابط بین فردی شکل نمی‌گیرد. آرمان‌های اصلی انقلاب اسلامی به معنای حقیقی محقق نشدند و در مسیر حرکت هستیم و انقلاب مانند یک موجود زنده است که همچنان در حرکت و جریان است.

فراهانی در خصوص رابطه فرزندآوری با مسائل اقتصادی، اظهار کرد: اگر ریزبین باشیم خیلی از خانواده‌ها که تعداد فرزند بیشتری دارند درآمد آنچنان بالایی ندارند و اتفاقاً افزایش تعداد فرزندان باعث کاهش هزینه‌های اقتصادی می‌شود، مردم بدون داشتن تعهد اجتماعی امکان داشتن هیچ سرمایه‌ای را ندارند و در نظریه‌های مختلف جامعه شناسی به این بحث تعهد اشاره می‌شود و تعهد را باعث احساس تعلق می‌دانند.

وی در پایان افزود: با شکل‌گیری جامعه صنعتی تمام نظریه‌های مربوط به افزایش سرمایه اجتماعی در کشورهای توسعه یافته مطرح می‌شود، یکی از مباحث اساسی در سرمایه اجتماعی همکاری، همدلی و تعامل است در این جامعه صنعتی و سرمایه‌داری این نگاه ضعیف می‌شود در نتیجه سرمایه‌های اجتماعی کاهش پیدا می‌کند.