خداوند آن کسی است که هفت آسمان را آفرید و مانند آن آسمان‌ها از (هفت طبقه) زمین خلق فرمود؛ امر نافذ او در بین هفت آسمان و زمین نازل می‌شود تا بدانید که خداوند بر هر چیز توانا و به احاطه علمی بر همه امور عالم آگاه است.
در این گزارش، به گفتگویی با دکتر سعید مجتبی‌زاده (دکتری مهندسی ژئوتکنیک لرزه‌ای) در رابطه با آفرینش آسمان‌ها و زمین از منظر قرآن کریم می‌پردازیم.
دکتر سعید مجتبی‌زاده با بیان اینکه در سال‌های اخیر مطالعات متعددی بر ساختار درونی زمین صورت گرفته است که عمدتاً برپایه‌ی روش‌های لرزه‌نگاری و وضعیّت پراکنش امواج لرزه‌ای می‌باشد به خبرنگار خبرگزاری سلامت(طبنا) زنجان ،اظهار کرد:خداوند در آیه‌ی ۱۲ سوره طلاق میفرماید:" اللَّهُ الَّذِی خَلَقَ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ وَمِنَ الْأَرْضِ مِثْلَهُنَّ یَتَنَزَّلُ الْأَمْرُ بَیْنَهُنَّ لِتَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ عَلَیٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ وَأَنَّ اللَّهَ قَدْ أَحَاطَ بِکُلِّ شَیْءٍ عِلْمًا"
"خداوند آن کسی است که هفت آسمان را آفرید و مانند آن آسمان‌ها از (هفت طبقه) زمین خلق فرمود؛ امر نافذ او در بین هفت آسمان و زمین نازل می‌شود تا بدانید که خداوند بر هر چیز توانا و به احاطه علمی بر همه امور عالم آگاه است."
دکتر مجتبی‌زاده افزود: چنانچه از این آیه برداشت می شود، همان‌طور که خداوند متعال هفت آسمان خلق نموده است، هفت طبقه زمین نیز آفریده است. اما در رابطه با اینکه منظور از عدد هفت برای زمین چیست چند احتمال می‌تواند مطرح شود.
احتمال اول این که منظور از هفت زمین، هفت عدد از کرات آسمان است که ساختاری مشابه ساختمان زمین دارند.
دوم اینکه منظور از آن، تنها زمین خود ما است که دارای هفت طبقه بوده و مانند لایه‌های پیاز روی هم استقرار یافته‌اند و به تمام کره احاطه دارند و سادهترین طبقاتش هم همین طبقه‌ی اول است که ما در آن زندگی میکنیم.
و احتمال سوم هم این است که منظور از زمینهای هفتگانه، همان اقلیمها و بخشهای هفتگانهی کره‌ی زمین می‌باشد که توسط جغرافی‌دانان گذشته، به هفت بخش (قاره) تقسیم شده است.
ساختار درونی زمین:
مطالعاتی که در سال‌های اخیر در مورد ساختمان درونی زمین و بهطور عمده برپایه‌ی روش‌های لرزه‌نگاری صورت گرفته است، مشخص کرده که زمین از هفت لایه با ترکیب و چگالی متفاوت تشکیل شده است که این هفت طبقه به صورت متحد المرکز از سطح تا مرکز زمین قرار گرفته اند.
شایان ذکر است، لایه‌بندی مذکور براساس تغییرات سرعت امواج لرزه‌ای مبین شده است. یعنی هرگاه در سرعت امواج لرزه‌ای در درون زمین، تغییرات چشمگیری رخ دهد بیانگر وجود لایهای جدید با خواص و چگالی متفاوت از لایه‌ی قبلی می‌باشد. بنابراین، ساختار درونی زمین به هفت بخش مطابق ذیل تقسیم می‌شود:
۱- پوسته‌ی فوقانی
پوسته‌ی فوقانی از سطح زمین تا عمق حدود ۲۰ کیلومتری را شامل می‌شود و بهطور عمده از سیلیکاتهای آلومینیم (سیال) با وزن مخصوص ۷/۲ تن بر متر مکعب تشکیل شده است. سرعت موج فشاری در این لایه ۶/۵ کیلومتر بر ثانیه است.
۲- پوسته‌ی تحتانی
پوسته تحتانی در عمق میان ۲۰ کیلومتری تا ۳۳ کیلومتری قرار دارد و بیشتر آن از سیلیکاتهای منیزیم با وزن مخصوص ۸/۲ تن بر متر مکعب تشکیل شده است. سرعت موج فشاری در این لایه ۳/۶ کیلومتر بر ثانیه است.
۳- جبّه‌ی فوقانی
جبّه‌ی فوقانی در عمق مابین ۳۳ کیلومتری تا ۳۷۰ کیلومتری قرار دارد. پریدوتیت سازنده‌ی اصلی این لایه می‌باشد که عمدتا شامل الیوین و پیروکسن می‌باشد. وزن مخصوص جبّه‌ی فوقانی ۳۸/۳ تن بر متر مکعب است و سرعت موج فشاری در آن برابر ۹/۷ کیلومتر بر ثانیه می‌باشد.
۴- ناحیه‌ی حد واسط انتقالی از جبّه‌ی فوقانی به تحتانی
ناحیه‌ی حد واسط در عمق مابین ۳۷۰ کیلومتری تا ۶۵۰ کیلومتری قرار دارد. اسپینل و گارنت سازندگان اصلی این زون هستند. در این زون، الیوین به اسپینل و پیروکسن به گارنت تغییر فاز داده که هر دوی آن‌ها آرایشی متراکم و بسته نسبت به انواع قبلی خود دارند و این باعث افزایش چگالی در این ناحیه شده است. وزن مخصوص این لایه ۶۶/۳ تن بر متر مکعب می‌باشد و سرعت متوسط موج فشاری در آن برابر ۵/۸ کیلومتر بر ثانیه است.
۵- جبّه‌ی تحتانی
جبّه‌ی تحتانی در عمق مابین ۶۵۰ کیلومتری تا ۲۸۸۵ کیلومتری قرار دارد. در این منطقه، ساختمان اسپینل درهم میشکند و مخلوطی از پروسکیت و پریکلاز پدید میآید که این مسئله با ۱۱% افزایش چگالی همراه است. همچنین گارنت به پروسکیت تبدیل می‌شود. وزن مخصوص این لایه از ۹۹/۳ الی ۲۷/۴ تن بر متر مکعب متغیر است و سرعت موج فشاری در آن از ۱۰ الی ۱۳ کیلومتر بر ثانیه می‌باشد.
۶- هسته‌ی بیرونی
هسته‌ی خارجی در عمق مابین ۲۸۸۵ کیلومتری تا ۵۱۴۴ کیلومتری قرار دارد و متشکل از مخلوط آهن و نیکل مذاب به همراه مقداری کمی عناصر سبکتر مانند سیلیسیم، گوگرد، اکسیژن و پتاسیم است. وزن مخصوص این لایه در حدود ۵/۸ الی ۵/۱۱ تن بر متر مکعب بوده و سرعت گذر موج فشاری در آن از ۵/۸ تا ۵/۱۰ کیلومتر بر ثانیه می‌باشد.
۷- هسته‌ی درونی
هسته‌ی درونی در مرکز زمین یعنی عمقی معادل ۵۱۴۴ کیلومتری تا ۶۳۷۱ کیلومتری قرار دارد و حجم بیشتر آن از آهن خالص جامد تشکیل شده است. وزن مخصوص این لایه برابر ۱۴ الی ۱۸ تن بر متر مکعب بوده و سرعت امواج فشاری در آن برابر ۲/۱۱ کیلومتر بر ثانیه است.
براساس توضیحات پیشین، می‌توان این مطالعات انجام شده را به عنوان شاهدی برای تأیید احتمال دوم، یعنی هفت طبقه بودن زمین در نظر گرفت که ۱۴۰۰ سال پیش در قرآن کریم بدان اشاره شده است.
نظر شما