خسارت ۵۰ هزار میلیارد تومانی دخانیات در ایران

به گزارش گروه بهداشت و درمان خبرگزاری سلامت(طبنا)در نشست گروه سلامت و همکاری‌های بین‌الملل که با موضوع دخانیات، با حضور محققان و کارشناسان مرتبط در فرهنگستان برگزار شد، در ابتدا، محمدحسین نیکنام رئیس گروه سلامت و همکاری‌های بین‌الملل گزارشی از جلسات گذشته را که با موضوع دخانیات و توجه به راهکارهای کنترل مصرف دخانیات در فرهنگستان برگزار شده بود، ارائه نمود.

وی گفت: طبق آخرین برآورد وزارت بهداشت، دخانیات سالانه موجب مرگ بیش از ۵۰ هزار نفر در کشور می‌شود و مصرف دخانیات به‌عنوان مهم‌ترین عامل خطر در بحث بیماری‌های غیرواگیر است که طی ۵ سال گذشته هم در میان مردان و هم زنان به شدت در حال افزایش است.

استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران تاکید کرد: سالانه بیش از ۵۰ هزار میلیارد تومان خسارت ناشی از استعمال دخانیات به کشور وارد می‌شود.

رئیس گروه سلامت و همکاری‌های بین الملل و مشاور وزیر بهداشت در حوزه بین‌الملل، ادامه داد: خلاصه جلساتی که با موضوع دخانیات در فرهنگستان تشکیل شد، با کمک دکتر مسجدی تبدیل به یک گزارش کامل شده است و همکاری‌هایی که با شورای عالی انقلاب فرهنگی صورت گرفت منجر به تشکیل میز دخانیات در شورای‌عالی انقلاب فرهنگی گردید.

در ادامه این نشست، محمدرضا مسجدی عضو فرهنگستان علوم پزشکی و دبیرکل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ایران، با اشاره به این مهم که فرهنگستان علوم پزشکی با جدیت موضوع اثرات دخانیات بر سلامت‌عمومی را پیگیری می‌کند، گفت: با کنترل دخانیات می‌توان یک سوم سرطان‌ها را در کشور کاهش داد و بر اهمیت این موضوع بر سلامت عمومی مردم تاکید شد.

وی افزود: با توجه به اینکه دخانیات یکی از عوامل مهم در ایجاد بیماری‌ها به خصوص فشارخون، سکته‌های قلبی، سکته‌های مغزی، سرطان‌ها، بیماری‌های مزمن تنفسی و دیابت را در کشور تشکیل می‌دهد، موضوع دخانیات می‌تواند به عنوان یک زمینه پیشگیری مهم از بیماری‌ها در کشور مورد توجه قرار گیرد.

مسجدی ادامه داد: سالانه در کشور بیش از ۱۴۰ تا ۱۵۰ هزار نفر، مبتلا به سرطان می‌شوند که ۸۰ هزار نفر از این افراد بر اثر ابتلاء به این بیماری‌ها فوت می‌کنند و با کنترل دخانیات می‌توان یک سوم سرطان‌ها را در کشور کاهش داد.

این فوق تخصص ریه خاطرنشان کرد: اهمیت حضور فرهنگستان علوم پزشکی و فراخوان سازمان‌ها و ارگان‌هایی که در حوزه دخانیات مسئولیت دارند، بسیار بالا است و باید در نشست‌های فرهنگستان از جمله این نشست، به آموزش نوجوانان، جوانان و خانواده تاکید شود و همچنین خواهان مشارکت ارگان‌ها و سازمان‌هایی که به نحوی به این حوزه مرتبط هستند، شد.

عضو وابسته فرهنگستان‌علوم پزشکی گفت: پیام ما برای صدا و سیما و وزارت ارشاد و افرادی که در فضاهای مجازی فعال هستند این است که از نمایش دادن فیلم‌ها و سریال‌هایی که در آنها استعمال دخانیات به تصویر کشیده می‌شود به طور جدی جلوگیری شود، چرا که جوانان و نوجوانان بسیار تاثیرپذیر هستند و با این عمل یک گام به جلو برای سلامتی مردم کشور برداشته خواهد شد.

در این نشست بهزاد ولی زاده رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت، به بررسی پیش نویس خلاصه سیاستی کنترل دخانیات پرداخت و گفت: اگر تمامی دستگاه‌ها در اجرای قانون پشتیبانی و همراهی نکنند، ما به اهداف خود نمی‌رسیم.

وی اذعان داشت: ما در ستاد کشوری کنترل دخانیات، مصوبات بسیار خوبی داریم که برخی از این مصوبات به دلایل مختلف اجرا نشده است و برخی از این مصوبات در حوزه پیشگیری بود. به عنوان مثال ممنوعیت عطر و طعم تنباکو که این مورد را به عنوان مصداق تبلیغ در راستای اجرای ماده ۲ قانون جامع تصویب کردیم که در این مصوبه اضافه کردن عطر و طعم به تنباکو را به عنوان عاملی برای جذب جوانان به مصرف دخانیات و مصداق تبلیغ مطرح کردیم، اما در کارگروه هیئت مربوطه به عنوان مانع کسب و کار دیده شد.

ولی‌زاده افزود: ما در حوزه بین الملل، گزارشی تهیه کردیم، در این راستا که اگر ما سرمایه‌گذاری کنیم برای کنترل دخانیات چه فوایدی برای کشور خواهد داشت و در این گزارش به چهار راه کلیدی اشاره شده است که فرهنگستان نیز می‌تواند در خلاصه سیاستی خود از آن استفاده کند. در این گزارش بحث مالیات ۷۵ درصدی مطرح شده است و راهکار دیگر هم بحث بسته‌بندی ساده که ما سال‌ها است این مورد را در مصوبه جلسه دهم ستاد در سال ۹۵ داشته‌ایم اما صنعت زیر بار بسته‌بندی استاندارد محصولات دخانی نمی‌رود و ما تجربه کشورهای دنیا را داریم که اگر این بسته‌بندی‌ها به صورت استاندارد باشد و حاوی تصاویر هشدار دهنده در کاهش مصرف دخانیات بسیار مؤثر خواهد بود.

وی ادامه داد: راهکار دیگر، آموزش در سطوح مدارس و آموزش و پرورش است که بسیار مهم و مؤثر است و قبح مصرف مواد دخانی فرهنگ‌سازی و قدرت "نه" گفتن در کودکان و نوجوانان آموزش داده شود. راهکار دیگر اینکه در کلینیک‌ها و مطب‌ها پزشکان یک توصیه مختصر در مورد عوارض استعمال دخانیات به همه مراجعین چه مصرف کننده دخانیات و چه غیر مصرف‌کننده ارائه دهند و این راهکار در عمل بسیار مؤثر خواهد بود.

ولی‌زاده خاطر نشان کرد: در سطح کشور و در اجرای معاهده بین‌المللی، یک برنامه راهبردی تا سال ۱۴۰۹ آماده کرده‌ایم و حال حاضر در حال مکاتبه با وزیر بهداشت هستیم که یک حمایت‌طلبی صورت گیرد تا دستگاه‌هایی که با حوزه کنترل دخانیات مرتبط هستند، تکالیفی را که در برنامه راهبردی برای آنها در نظر گرفته شده است را انجام دهند که امیدواریم تا سال ۱۴۰۹ به هدف مورد نظر کاهش ۳۰ درصدی استعمال دخانیات برسیم.

همچنین در این نشست، شریف ترکمن نژاد مشاور علمی جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ایران گفت: بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، سالانه ۸ میلیون نفر در اثر مصرف دخانیات و عوامل آن در جهان فوت می‌کنند که از این تعداد یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر در اثر دود دست دوم (passive smokers) دچار عوارض و مرگ و میر می‌شوند که بخش قابل توجهی از این تعداد کودکان هستند.

وی افزود: استعمال دود دست دوم در کودکان، احتمال بروز آسم را تا چندین برابر در آنها افزایش می‌دهد و منظور از دود دست دوم یعنی دودی که افراد خودشان مصرف کننده نیستند و تنها در معرض دخانیات قرار می‌گیرند.

ترکمن نژاد به دود دست سوم نیز اشاره کرد و گفت: منظور از این دود، دودی است که بر روی سطوح خانه، مبلمان منازل و لباس‌ها می‌نشیند و می‌تواند به افراد آسیب برساند.

مشاور علمی جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ایران اذعان داشت: همه متخصصین در سطوح مختلف به شدت توصیه به پرهیز از مصرف دخانیات در مقابل کودکان و نوجوانان می‌کنند چرا نه تنها به جسم صدمه می‌زند بلکه بازنمایی یک رفتار اجتماعی برای گروهی یادگیرنده است.

امیر خاوری دندانپزشک و عضو گروه دندانپزشکی فرهنگستان علوم پزشکی نیز ضمن تاکید بر اینکه مکیدن و جویدن توتون باعث بیماری‌های دهان می‎‌شود و بسیار آسیب رسان است، گفت: استعمال دخانیات از جمله توتون و تنباکو باعث بروز ۲۰ نوع بیماری دهان و دندان می‌شود که متأسفانه برخی از آنها نیز به سرطان منتهی می‌شود.

وی همچنین به موضوع علت یابی اعتیاد به دخانیات اشاره کرد و عنوان داشت: باید دریابیم که چرا یک جوان و نوجوان به کشیدن سیگار و قلیان و مواد دخانی روی می‌آورد و تا علت پیدا نشود پیشگیری و درمان امکان‌پذیر نیست.

در این نشست نمایندگانی از سازمان مردم نهاد جمعیت مبارزه با مواد مخدر، وزارت بهداشت و برخی از دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور حضور داشتند و در پایان نشست و بحث و تبادل نظر، مقرر شد گزارشی جامع از مباحث تهیه و منتشر شود.