خطرات و عوارض احتمالی عمل پیوند قرنیه

تشخیص مشکلات قرنیه و پیوند قرنیه

در صورت بروز هرگونه علائم ترشح قرنیه ، باید سریعاً به چشم پزشک مراجعه کنید. او معاینه کامل چشم را برای تعیین میزان آسیب دیدگی انجام می دهد. چشم پزشک بیشتر به دنبال این است که بفهمد این آسیب یک آسیب جزئی یا کامل است. برای این کار چشم پزشک ممکن است قطره های بی حسی را در چشم بریزد تا بتواند برای معاینه باز بماند. او همچنین ممکن است آزمایش لکه های چشم فلورسئین را انجام دهد. این تستی است که از رنگ نارنجی (فلورسئین) و یک نور آبی برای تعیین میزان آسیب به قرنیه می باشد. پس از این مرحله در صورت تشخیص نیاز به انجام پیوند قرنیه (Corneal transplantation) می باشد.

آناتومی چشم

پیوند قرنیه اغلب برای بازگرداندن بینایی به شخصی که دارای قرنیه آسیب دیده است، استفاده می شود. پیوند قرنیه همچنین ممکن است درد یا سایر علائم مرتبط با بیماری های قرنیه را تسکین دهد. تعدادی از مشکلات چشم را می توان با پیوند قرنیه درمان کرد، از جمله:

• قرنیه ای که به بیرون برآمدگی داشته باشد (کراتوکونوس)
• دیستروفی فوکس
• نازک شدن قرنیه
• زخم قرنیه، ناشی از عفونت یا آسیب دیدگی
• پوشاندن قرنیه
• تورم قرنیه
• زخمهای قرنیه، از جمله مواردی که در اثر عفونت ایجاد می شود
• عوارض ناشی از جراحی قبلی چشم

خطرات پیوند قرنیه

پیوند قرنیه روشی نسبتاً بی خطر است. با این وجود، خطرات و عوارضی مانند موارد زیر را به همراه دارد:

• عفونت چشم
• افزایش خطر تار شدگی لنز چشم (آب مروارید)
• افزایش فشار در ناحیه چشم (گلوکوم)
• مشکل در بخیه هایی که برای تأمین امنیت قرنیه اهدا کننده استفاده می شود
• رد قرنیه
• تورم قرنیه

 

چگونه برای این عمل جراحی آماده می شوید؟

قبل از عمل پیوند قرنیه، شما تحت این مراقبت ها خواهید بود:

• معاینه دقیق چشم چشم پزشک به دنبال تشخیص شرایطی است که ممکن است بعد از عمل باعث ایجاد عوارض شود.
• اندازه گیری چشم شما چشم پزشک تعیین می کند که چه اندازه به قرنیه اهدا کننده نیاز است.
• مروری بر تمام داروها و مکمل هایی که مصرف می کنید ممکن است لازم باشد قبل یا بعد از پیوند قرنیه، مصرف برخی از داروهای خاص یا مکمل ها را متوقف کنید.
• درمان سایر مشکلات چشم مشکلات نامربوط چشم مانند عفونت یا التهاب ممکن است احتمال موفقیت در پیوند قرنیه را کاهش دهد. چشم پزشک قبل از جراحی برای درمان این مشکلات تلاش خواهد کرد. پزشک شما درمورد آنچه در طول عمل انتظار دارید اتفاق بیفتد توضیح داده و خطرات این روش را توضیح می دهد.
• یافتن اهدا کننده قرنیه برای پیوند قرنیه بیشتر قرنیه های مورد استفاده در پیوندهای قرنیه از اهدا کنندگان متوفی بدست می آیند. برخلاف اندام هایی مانند کبد و کلیه، افراد نیاز به پیوند قرنیه به طور کلی نیازی به تحمل انتظار طولانی ندارند.  دلیل این امر این است که بسیاری از افراد بطور خاص درخواست می کنند که قرنیه های آنها بعد از مرگ برای اهدا در دسترس باشد، مگر اینکه شرایط خاصی داشته باشند، بنابراین قرنیه های زیادی برای پیوند در دسترس هستند.

قرنیه ممکن است از اهداکنندگانی که شرایط مختلفی دارند، از جمله برخی شرایط خاص سیستم عصبی مرکزی، عفونت ها، و جراحی های قبلی چشم یا شرایط خاص چشم یا افرادی که به علت نامعلومی فوت می کنند، گرفته نشود.

انواع پیوند قرنیه

نوع پیوند قرنیه ای که به شما پیشنهاد می شود به قسمت هایی از قرنیه که باید تعویض شوند بستگی دارد. بیشتر عملیات پیوند قرنیه شامل پیوند کامل قرنیه است. اما پیشرفت های اخیر در فن آوری بدان معنی است که گاهی اوقات فقط پیوند بخشی از قرنیه ممکن است.

پیوندهای کامل قرنیه

یک پیوند با ضخامت کامل، کراتوپلاستی یا پیوند قرنیه نافذ (PK) نامیده می شود. در طی انجام این روش، یک قطعه دایره ای از قرنیه آسیب دیده از مرکز چشم شما برداشته می شود و با قرنیه اهدا شده جایگزین می شود. در بیشتر موارد، از یک ابزار برش مدور (شبیه به دستگاه برش کوکی) به نام ترفین برای از بین بردن قرنیه آسیب دیده استفاده می شود. قرنیه جدید توسط بخیه های ریز و درشت نگه داشته شده است، که بعضی اوقات الگوی ستاره مانندی را در اطراف لبه ها تشکیل می دهند. ممکن است بعد از عمل بخیه ها بصورت ضعیفی دیده شوند. این عمل ممکن است با بی حسی موضعی یا بی حسی عمومی انجام شود و معمولاً حدود 45 دقیقه طول می کشد. اگر از بی حسی موضعی استفاده شود، نمی توانید در حین عمل از طریق چشم چیزی را ببینید زیرا بی حسی به طور موقت عملکرد چشم را متوقف می کند. بیشتر افراد پس از پیوند کامل قرنیه مجبورند یک شب در بیمارستان بمانند.

پیوندهای بخشی از قرنیه

به تازگی، تکنیک هایی کشف شده اند که امکان پیوند فقط قسمت هایی از قرنیه را دارند. این تکنیک ها برای همه افراد نیاز به پیوند قرنیه مناسب نیستند و می توانند مدت بیشتری طول بکشند، اما اغلب دارای زمان بهبودی سریع تر و عوارض کمتری هستند. بسته به اینکه کدام لایه از قرنیه پیوند شود، چندین روش مختلف وجود دارد که جراح شما ممکن است از آن استفاده کند. بطور کلی، این تکنیک ها را می توان در پیوندهایی که شامل قسمت جلوی قرنیه و آنهایی که قسمت پشتی را درگیر می کنند، تقسیم کرد. بیشتر این روشها با استفاده از ابزارهای برش مانند ترفین انجام می شود، اگرچه بعضی اوقات از لیزر نیز استفاده می شود. این روش ها می توانند با استفاده از بی حسی موضعی یا عمومی انجام شوند و ممکن است شخص همان روز انجام عمل به منزل برود.

پیوند قسمت جلوی قرنیه

روشهای اصلی برای پیوند قسمتهای جلوی قرنیه عبارتند از:

1. کراتوپلاستی لاملار قدامی (ALK) از بین بردن و جایگزینی لایه های بیرونی (جلویی) قرنیه
2. کراتوپلاستی لاملار قدام عمیق قدام (DALK) از بین بردن و جایگزینی لایه های بیرونی و میانی قرنیه، لایه های داخلی (پشتی) دست نخورده باقی می مانند.

پیوند قسمت پشتی قرنیه

تکنیک های اصلی برای پیوند قسمت های عقب قرنیه عبارتند از:

1. کراتوپلاستی اندوتلیال سلب شده (Descemet (DSEK جایگزینی پوشش داخلی قرنیه به همراه حدود 20٪ بافت پشتی قرنیه (استروما قرنیه)
2. کراتوپلاستی اندوتلیال غشایی (Descemet (DMEK جایگزینی لایه داخلی سلولهای قرنیه

این تکنیک ها باعث بهبود سریع تر بینایی می شوند و عوارض کمتری دارند. در هیچکدام از این روشها از بخیه استفاده نمی شود. در عوض، بافت اهدا شده با استفاده از حباب موقت هوا در محل نگهداری می شود.

بعد از پیوند

روز بعد از عمل جراحی پیوند قرنیه، باید به مطب چشم پزشک مراجعه کنید تا چشمانتان معاینه شود. ممکن است بخیه های ناشی از عمل جراحی حذف شود. این بستگی به سرعت بهبودی شما، سلامت چشم و نوع بخیه های مورد استفاده دارد. همانطور که در حال بهبودی پس از عمل هستید، مواردی وجود دارد که باید برای مراقبت از چشم آنها را رعایت کنید:

• دقیقاً مطابق آنچه چشم پزشک تجویز کرده است از قطره چشم استفاده کنید.
• چشم خود را فشار یا مالش ندهید.
• در صورت لزوم، داروی ضد درد مصرف کنید. از پزشک خود بپرسید که کدام یک را می توانید مصرف کنید.
• برای محافظت از چشم خود از عینک یا محافظ چشم استفاده کنید.
• در مورد اینکه چه زمانی می توانید به انجام کارهای روزمره عادی خود بازگردید، با چشم پزشک خود صحبت کنید.

در صورت نگرانی یا سؤال درباره مراقبت از خود در خانه، با چشم پزشک خود تماس بگیرید. بسته به نوع پیوندی که انجام داده اید، بهبودی کامل این جراحی می تواند یک سال یا بیشتر طول بکشد.

عوارض احتمالی در پیوند قرنیه

رد شدن از طرف بدن

هنگامی که سیستم ایمنی بدن بافت پیوند شده را به عنوان چیزی که نباید در آنجا باشد مشاهده می کند سعی در خلاص شدن از شر آن را دارد. در هر 10 نفر بیمار پیوند قرنیه برای 3 بیمار این مشکل ایجاد می شود. علائم هشدار دهنده بدن شما برای رد پیوند قرنیه شامل موارد زیر است:

• چشم درد
• نسبت به نور بسیار حساس است
• قرمزی چشم
• دید ابری یا مه آلود

پیوند قرنیه گاهی اوقات می تواند باعث مشکلات دیگر چشم شود مانند:

• عفونت
• خون ریزی
• شبکیه جدا شده (جایی که بافت پشت چشم از چشم خارج می شود)
• گلوکوم (افزایش فشار داخل چشم)

حتی وقتی پیوندهای قرنیه همانطور که باید عمل می کنند، سایر مشکلات چشم می تواند کیفیت بینایی شما را محدود کند. به عنوان مثال، قرنیه جدید ممکن است خمیدگی طبیعی نداشته باشد (آستیگماتیسم) یا ممکن است شما یک بیماری چشمی مانند دژنراسیون ماکولا، گلوکوم یا رتینوپاتی دیابتی داشته باشید. برخی از افراد ممکن است به بیش از یک پیوند قرنیه احتیاج داشته باشند. در اولین پیوند ممکن است بدن این پیوند را رد کند یا سایر مشکلات رخ دهد. با این حال، در پیوند تکراری احتمال رد کردن پیوند توسط بدن از نمونه اول بیشتر است.

چه افرادی به انجام پیوند قرنیه نافذ نیاز دارند؟

نمی توان این سوال را به جواب های کوتاه محدود کرد. جمعیتی که در برابر این سوال قرار دارند زیاد است و افراد زیادی بنا به دلایل مختلفی می توانند واجد شرایط پیوند قرنیه باشند و این پیوند را در چشم های خود انجام دهند. اگر فرد بینایی خود را در اثر ورم قرنیه یا کدورت قرنیه از دست دهد یا کاهش پیدا کند، باید حتما پیوند قرنیه را در خود انجام دهد وگرنه ممکن است این ورم یا کدورت به بخش های دیگر چشم هم نفوذ پیدا کند و عملا راه درمان را غیرممکن سازد . عموما عفونت های قرنیه باید به کمک آنتی بیوتیک ها و کارهایی که چشم پزشک برای شما مشخص می کند، از بین بروند. حال در همین میان همیشه افرادی وجود دارند که آنتی بیوتیک نمی تواند عفونت قرنیه آنها را مداوا کند و همین دردسر ساز می شود. قرنیه معیوب خود می تواند زمینه ساز نابینایی و بیماری های مختلف را در چشم فراهم سازد و باعث نابودی کامل چشم شود. پیوند قرنیه می تواند چنین مشکلی را برطرف کند و فرد را از مراقبت های سخت و لازم، دور کند. چشم های هر شخصی ارتباط مستقیمی با عصبیه چشم و شبکیه دارند. هر چشمی برای فعالیت خود نیاز دارد که با این دو ارتباط برقرار کند و پیام ها را از طریق همین دو چیز دریافت می کند. حال هنگامی که ارتباط میان چشم و این دو چیز قطع می شود و در کنار آن چشم دچار بیماری آب سیاه در خود می شود، پیوند قرنیه برای شخص لزوم پیدا می کند و آن شخص باید این پیوند را انجام دهد زیرا خطر نابینایی برای شخص وجود دارد و ممکن است درد زیادی را متحمل شود. اگر التهاب های چشم، پلک زدن و اشک هایی که در چشم جاری می شوند، حالتی غیر طبیعی داشته باشند، پیوند قرنیه به سراغ آن شخص می آید و چشم شخص را درمان می کند. هرکدام از این نشانه ها بیانگر یک عیب در سیستم چشم هستند و به علت حساسیت شدید چشم، نمی توان تمام عیب ها را به طور دقیق بررسی کرد و تنها می توان گمانه های لازم را زد. به همین دلیل زمانی که چنین عیب هایی مشاهده می شود شخص نیاز دارد که فورا پیوند و جراحی لازم را انجام دهد تا خطرات احتمالی دیگری وی را تهدید نکند. گاهی تنها دید نامناسب و تار دیدن خود علتی است که پیوند قرنیه را برای شخص ضروری می کند. افراد زیادی در جهان وجود دارند که دید نامناسبی دارند و در بیشتر مواقع جلوی خودشان را تار می بینند. عینک و لنز هم در چنین افرادی تاثیر زیادی ندارد و نمی تواند کمک زیادی به آن ها کند. به همین دلیل یکی از راه لاز م برای شخص انجام پیوند قرنیه است که باید به درستی روی چشم عمل شود. چشم از تمام اعضای بدن حساس تر است و باید دقت بسیار زیادی بر روی هرگونه کاری روی آن داشت. گاهی پزشک نامناسب باعث می شود که تار دیدن و دید شما بدتر شود و درمانی روی چشم شما صورت نگیرد. اشک فراوان هم یکی از دلایل پیوند قرنیه است. برخی افراد حتی در هنگام خنده های کوچک هم اشک از چشمان شان سرازیر می شود و نمی توانند چشم خود را کنترل کنند. همین باعث می شود که دیگران حس ناراحت کننده و احساسات گونه ای در برابر شخص داشته باشند و احساس کنند که او دائما ناراحت یا افسرده است. برای رفع چنین مشکلی باید حتما پیوند قرنیه بر روی چشم شخص صورت بگیرد تا بتواند وضعیت بهتری برای چشم خود پیدا کند و همچنین اعتبار بیشتری در جامعه داشته باشد. با این پیوند دیگر بقیه شخص را احساساتی و افسرده خطاب نمی کنند و شخص می تواند اعتماد به نفس بیشتری داشته باشد. پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با درد چشم “ علت های درد چشم ” را مطالعه کنید.