محمد لطفی در گفت و گو با طبنا (خبرگزاری سلامت) درباره آثار و پیامدهای طرح جمع‌آوری کودکان کار بر زندگی این کودکان، با تاکید براینکه بار اول نبود که این طرح اجرا می‌شد، گفت: اما نخستین بار بود که اجرای آن با چنین گستردگی و خشونت رخ داد به نحوی که فعالان اجتماعی نسبت به آن حساسیت زیادی نشان دادند.
وی با بیان اینکه آنچه بیش از همه مورد انتقاد قرار گرفت شیوه اجرای این طرح بود، ادامه داد: ما در اساس با طرحهای فوریتی و ضربتی مخالفیم زیرا این نوع طرح‌ها فاقد نگاه سیستمی هستند، اما شیوه اجرای آن نیز برخلاف ادعای مسئولان مربوطه بسیار خشن بود.
نماینده سمن‌ها در مرجع ملی کنوانسیون حقوق کودک اظهار کرد: اگر چه کلمه جمع‌آوری هم در شکل و هم در محتوا زشت است، اما آنچه که در این طرح انجام شد حتی جمع‌آوری نبود بلکه دستگیری کودکان بود به خاطر فروشندگی در خیابان.
وی با اشاره به اینکه شیوه اجرای طرح به 3 شکل تعقیب، فریب و محاصره بود، توضیح داد: در شیوه تعقیب، ماموران اجرا دنبال کودک کرده و حتی در مواردی زیر پای او می‌زدند که زمین افتاده و دستگیرش کنند که در این موارد تعداد زیادی از کودکان زخمی شدند. در شیوه فریب هم به عنوان خریدار کودک را به سمت خود کشانده و بعد او را می‌گرفتند، در شیوه محاصره هم چند مامور یک کودک را محاصره کرده و بعد او را دستگیر می‌کردند.
کودکان وحشت‌زده‌اند
این حقوقدان با اشاره به وحشت‌زدگی کودکان کار در خیابان خاطرنشان کرد: کودکان به‌ویژه آنهایی که بار اول بود دستگیر می‌شدند به شدت وحشتزده بوده و نمی‌دانستند چرا و به چه جرمی دستگیر شده‌اند.
وی با تاکید براینکه خانواده‌ای که نیازمند است و جامعه هم از او حمایت نمی‌کند به سختی از کار کودک می‌گذرد، یادآور شد: در تمام تبلیغات‌مان از خوب بودن کار، خوب بودن حمایت از خانواده و اینکه کار کودک را مرد می‌کند می‌گوییم، در حالیکه این نوع برخورد با کودکان کار آنها را دچار این تناقض می‌کند که آیا کار و کمک به والدین خوب است یا بد؟
این فعال حوزه کودک با اشاره به ترس کودکان و خانواده‌ها از رفتن بر سرکار در خیابان، گفت:اما واقعیت فقر بر احتیاط خانواده‌ها غلبه می‌کند و آنها دوباره بر سر کار می‌روند، این کودکان وقتی پس از دستگیری به مراکز نگهداری می‌روند دچار خشم هستند زیرا به جرم فقر دستگیر شده‌اند.
وی با بیان اینکه مسئولیت این فقر متوجه متولیان اقتصادی و اجتماعی جامعه است که شرایطی فراهم نکرده‌اند تاکودکان مجبور به کار نباشند، خاطرنشان کرد: در این طرح آنها که مسئول ایجاد چنین شرایط ناخوشایندی برای کودکان بوده‌اند، اقدام به دستگیری و برخورد با معلول کرده‌اند.
لطفی با اشاره به وجود خشم، اضطراب و تنفر از جامعه در این کودکان به خاطر شرایط ایجاد شده، تصریح کرده این موارد احتمال جامعه‌ستیزی یا ورود این کودکان به چرخه بزهکاری را افزایش می‌دهد.
وی با بیان اینکه کودکان کار به کودکان کار خانگی، کار در کارگاه و کار در خیابان تقسیم می‌شوند،افزود: معمولا کودکانی در خیابان کار می‌کنند که خانواده آنها نیاز فوری به درآمد داشته و درواقع گستردگی و عمق فقرشان بیش از سایر گروه‌ها است همچنین این خانواده‌ها از حمایت‌های خانواده گسترده(حمایت از طرف اقوام نزدیک) و حمایت‌های اجتماعی محروم هستند.لذا فرصت مهارت‌آموزی ندارند و باید سریعا درآمد کسب کنند.
نماینده سمن‌ها درمرجع ملی کنوانسیون حقوق کودک با تاکید اینکه این کودکان نه تنها در شرایط سخت‌تری قراردارند که به خاطر مبلمان شهری دستگیر شده و فشار بیشتری را از این جهت نیز تحمل می‌کنند، بیان کرد: این کودکان در بزرگسالی معمولا یا کارگر فصلی شده یا دستفروش باقی می‌مانند، اما برخی از آنها نیز وارد چرخه بزهکاری می‌شوند.
بی‌اعتمادی کودکان به جامعه
وی درباره آنها که وارد چرخه بزه می‌شوند، اضافه کرد: این کودکان معمولا مملو از خشم و تنفر هستند و می‌خواهند فاصله آنچه هستند با آنچه که می‌خواهند باشند را با بزه پر کنند، وقتی آنها وارد این چرخه می‌شوند به دلیل قدرتی که گروه بزهکار به آنها می‌دهد و کینه‌ای که از گذشته داشته‌اند ممکن است تبدیل به بزهکارانی خشن شوند.
این فعال حوزه کودک با تاکید براینکه کودکان کار در خیابان بی‌پناه‌ترین کودکان هستند، تصریح کرد: آنها با توجه به شرایط موجود نمی‌توانند به جامعه اعتماد کنند، آنها چگونه می‌توانند در آینده تبدیل به سرمایه اجتماعی شوند درحالیکه شرایط آن برایشان فراهم نشده است.
وی تصریح کرد: با توجه به خشم این کودکان و نبود حمایت اجتماعی از آنان اگر مسئولان نتوانند راه‌حل مناسبی در این خصوص پیدا کنند این کودکان در فرایند رشد و اجتماعی شدن‌شان انحرافاتی ایجاد می‌شود که هزینه سنگینی خواهد داشت.
این حقوقدان با تاکید بر وجود تضاد میان طرحهای فوریتی اجتماعی و حل مسائل اجتماعی، گفت: حل مشکلات اجتماعی برنامه‌ای طولانی مدت و کارشناسی را می‌طلبد. وقتی متغیرهایی مانند فقر و عدم وجود حمایت اجتماعی از خانواده تغییر نکرده است چگونه می‌توانیم با چنین طرح‌هایی و با دستگیری کودکان تغییر ایجاد کنیم.
وی با بیان اینکه مدیر باید ابعاد مختلف یک مساله را بشناسد و براساس آن تصمیم بگیرد، اظهار کرد: در حال حاضر اصلی‌ترین موافق اجرای طرح جمع‌آوری کودکان وزارت کشور و فرمانداری تهران است و در جلساتی که در مرجع ملی کنواسیون حقوق کودک داشتیم دبیر این نهاد مخالفت خود با طرح را اعلام کرد در این جلسات طرح مذکور موافقان و مخالفانی داشت که سازمان بهزیستی و شهرداری ضمن مخالفت با نحوه اجرای طرح به عنوان همکاران وزارت کشور در اجرای آن چاره‌ای جز همکاری با این وزارتخانه نداشتند.
نظر شما