عفونت ادراری به معنی عفونت در هریک از قسمت‌های دستگاه ادراری است و می‌تواند کلیه‌ها، مجاری ادراری و یا مثانه را درگیر کند. این بیماری در میان افراد مختلف از جمله کودکان، سالمندان و بیماران مبتلا به دیابت بسیار رایج است.
- علائم عفونت ادراری در بزرگسالان و کودکان
- دیدن لکه‌های خون در ادرار
- علائم عفونت ادراری در کودکان
- علت عفونت ادراری در زنان
- علت عفونت ادراری در مردان
- چه کسانی بیشتر در معرض خطر عفونت ادراری قرار دارند؟
- چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
- درمان خانگی عفونت ادراری
- پیشگیری از عفونت ادراری
- خانم‌ها سه برابر بیشتر از آقایان درمعرض ابتلا به عفونت‌های ادراری قراردارند
- عفونت ادراری در دختر بچه‌ها بیشتر است
- دانش‌آموزان ادرارشان را نگه ندارند
به گزارش گروه بهداشت و درمان خبرگزاری سلامت(طبنا)؛عفونت ادراری به معنی عفونت در هریک از قسمت‌های دستگاه ادراری است و می‌تواند کلیه‌ها، مجاری ادراری و یا مثانه را درگیر کند. این بیماری در میان افراد مختلف از جمله کودکان، کهنسالان و بیماران مبتلا به دیابت بسیار رایج است. زنان نیز به دلیل ساختار دستگاه ادراری‌شان بیشتر از مردان به آن مبتلا می‌شوند و حتی ممکن است بیشتر از یکبار عفونت ادراری را تجربه کنند. این نوع عفونت با مصرف آنتی‌بیوتیک زیر نظر پزشک از بین می‌رود اما اگر به موقع درمان نشود، می‌تواند به کلیه‌ها آسیب برساند.
علائم عفونت ادراری در بزرگسالان و کودکان
تکرر ادرار از نشانه‌های متداول عفونت ادراری است اما گاهی این بیماری بدون اینکه نشانه‌ای داشته باشد افراد را گرفتار می‌کند؛ در نتیجه آزمایش دوره‌ای ادرار راه موثری برای تشخیص این بیماری است. از دیگر علائم عفونت ادراری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
سوزش هنگام ادرار کردن
درد لگن در خانم‌ها
درد مقعد در آقایان
کم حجم شدن ادرار
بد بو شدن ادرار
تغییر رنگ ادرار ( صورتی یا قهوه‌ای شدن آن)
دیدن لکه‌های خون در ادرار
تشخیص عفونت ادراری در کودکان کمی مشکل است؛ چون علاوه بر اینکه علائم ممکن است مبهم باشد، کودکان نمی‌توانند به راحتی ارتباط برقرار کرده و در مورد مشکل‌شان اطلاع دهند.
علائم عفونت ادراری در کودکان
شامل موارد زیر است:
تب
استفراغ
خستگی و کمبود انرژی
تحریک پذیری
ناتوانی در غذا خوردن
رشد ناکافی( به اندازه کافی وزن اضافه نمی‌کنند)
زردی( در شیرخواران )
درد و سوزش هنگام ادرار کردن
تکرر ادرار
به عمد از رفتن به سرویس بهداشتی خودداری می‌کنند
تغییر در عادت دستشویی رفتن، مثل خیس کردن رختخواب
درد شکم
ادرار بد بو یا خونی و کدر
دقت کنید با دیدن این علائم باید هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید
علل عفونت ادراری
ساختار دستگاه ادراری به گونه‌ای است که معمولاً از ورود باکتری‌های مهاجم جلوگیری می‌کند، اما بعضی وقت‌ها باکتری‌ها از طریق مجرای ادراری وارد می‌شوند و پس از آن به سمت مثانه حرکت می‌کنند. در این میان، عواملی هم وجود دارند که ورود باکتری‌ها را آسان‌تر می‌کنند. به عنوان مثال استفاده از وسایل پیشگیری از بارداری توسط بانوان، احتمال بیماری عفونت ادراری را بالا می‌برد.
سنگ کلیه، پروستات بزرگ‌شده، اختلالات و غیرعادی بودن دستگاه ادراری و همچنین ضعف در سیستم ایمنی بدن از دیگر عواملی هستند که خطر ابتلا به عفونت ادراری را افزایش می‌دهند.
علت عفونت ادراری در زنان
طول پیشابراه در زنان کوتاه‌تر است؛ در نتیجه باکتری‌های ایجاد کننده عفونت راحت تر وارد سیستم ادراری شده و عفونت ایجاد می‌کنند.
سایر مواردی که احتمال عفونت ادراری در زنان را بالا برد شامل موارد زیر است:
رابطه جنسی: تخلیه مثانه بعد از رابطه جنسی احتمال عفونت را کم می‌کند.
اسپرم کش‌ها: به دلیل بر هم زدن تعادل باکتری‌های واژن، منجر به عفونت می‌شوند.کاهش سطح استروژن که در دوران یائسگی شانس ابتلا به عفونت را زیاد می‌کند.
علت عفونت ادراری در مردان
عوامل ایجاد کننده عفونت ادراری در مردان مشابه زنان است. با این تفاوت که بزرگی پروستات هم به عنوان عامل خطر برای ابتلا به عفونت دخیل است.
چه کسانی بیشتر در معرض خطر عفونت ادراری قرار دارند؟
زنانی که یائسه شده‌اند و مردان بزرگتر از ۵۰ سال بیشتر، در معرض ابتلا به عفونت‌های ادراری قرار دارند؛ حتی اگر تا به حال به این بیماری دچار نشده باشند.
چرا عفونت ادراری در زنان بیشتر است؟
ساختار دستگاه تناسلی زنان و کوتاه بودن طول مجرای ادراری آنها، باعث شده عفونت ادراری در زنان شایع‌تر از مردان باشد. خیلی از زنان ممکن است چندین بار به این عفونت مبتلا شوند. زنان یائسه به دلیل این که استروژن بدنشان کم‌تر است، بیشتر در معرض خطر ابتلا به عفونت ادراری بوده یا شدت علائم عفونت ادراری در آنها بیشتر خواهد بود.عفونت‌های ادراری در خانم‌ها معمولا از نوع ساده و در بچه‌ها و آقایان از نوع پیچیده محسوب می‌شود.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورتی که علائم عفونت ادراری داشتیم باید به پزشک مراجعه کنیم اما برخی شرایط هستند که نیاز به اقدام اورژانسی دارند.این موارد شامل موارد زیر است:
تب بالا یا درجه حرارت زیر ۳۶ درجه
درد ناحیه کمر در قسمت زیر دنده‌ها
وجود خون در ادرار
گیجی
درمان عفونت ادراری
برای درمان عفونت ادراری از آنتی‌بیوتیک استفاده می‌شود. پزشک با توجه به باکتری‌های موجود در ادرار و سابقه بیماری، نوع آنتی‌بیوتیک و مدت مصرف آن را مشخص می‌کند. اگر بیمار هنگام ادرار کردن سوزش و درد داشته باشد می‌تواند با توصیه پزشک از داروهای مسکن استفاده کند.
معمولا چند روز بعد از شروع درمان نشانه‌های بیماری از بین می‌رود، در این مواقع نباید به طور خودسرانه مصرف داروها را قطع کرد. برای درمان کامل عفونت ادراری باید تا چند هفته بعد و طبق تجویز پزشک داروها را مصرف کنیم.در مواقعی که عفونت ادراری خیلی شدید باشد ممکن است بیمار به آنتی بیوتیک‌های تزریقی یا بستری در بیمارستان نیاز پیدا کند.
درمان خانگی عفونت ادراری
ما می‌توانیم با انجام برخی اقدامات به کاهش این حس ناخوشایند تا زمانی که درمان آنتی بیوتیکی اثر کند، کمک کنیم.
این اقدامات شامل:
نوشیدن آب به مقدار کافی: ادرار را رقیق کرده و باعث خروج باکتری‌ها از مجرای ادراری می‌شود.
خودداری از نوشیدن مواردی که باعث تحریک مثانه می‌شود مثل: الکل و قهوه
استفاده از کیسه آب گرم: قرار دادن کیسه آب گرم (نباید زیاد داغ باشد) بر روی شکم به رفع حس ناخوشایند و فشار مثانه کمک می‌کند.
پیشگیری از عفونت ادراری
در اینجای گزارش اقداماتی که به پیشگیری از ابتلا به عفونت ادراری یا عود آن کمک می‌کند بیان می‌کنیم. این اقدامات شامل موارد زیر است:
بعد از استفاده از سرویس بهداشتی، خود را با دستمال خشک کنیم.
ناحیه تناسلی را خشک و تمیز نگه داریم.
روزانه به مقدار کافی آب بنوشیم.
پوست ناحیه اطراف واژن را قبل و بعد از رابطه جنسی تمیز کنیم.
بلافاصله بعد از رابطه جنسی، ادرار خود را تخلیه کنیم.
خانم‌ها سه برابر بیشتر از آقایان درمعرض ابتلا به عفونت‌های ادراری قراردارند
مهری مهراد، متخصص اورولوژی و فوق تخصص مشکلات ادراری و مثانه بیان داشت: یکی از مشکلات مهم اورولوژی، عفونت ادراری است. به طور کلی باید گفت میزان ابتلا به عفونت‌های ادراری در خانم‌ها و حتی دختر بچه ها حدود سه برابر بیشتر از آقایان است؛ زیرا مجرای ادراری در خانم‌ها در مجاورت مثانه، رحم و مقعد باعث می‌شود و دلیل دیگر نیز کوتاه بودن طول مجرای ادرار در خانم‌ها است که باعث می‌شود مجرای ادراری در معرض آلودگی‌ها و میکروب‌ها بیشتر قرار گیرد.
این متخصص اورولوژی اظهار کرد:اگر خانمی به عفونت زنان مبتلا باشد، احتمال ابتلا به عفونت ادراری در وی بیشتر خواهد بود؛ بنابراین مهم است که بدانیم که چه خانم‌هایی بیشتر عفونت ادراری می‌گیرند.
عفونت ادراری در دختر بچه‌ها بیشتر است
وی مطرح کرد: در دختر بچه‌ها به خصوص دختر بچه‌هایی که چاق هستند احتمال ابتلا به بیماری عفونت ادراری بیشتر است و برخی دیگر از دختر بچه‌ها که ساعات طولانی ادرار خود را نگه می‌دارند و در مدرسه دستشویی نمی‌روند، بیشتر در معرض ابتلا به عفونت ادراری قرار دارند؛ زیرا ادرار ساعات زیادی در مثانه باقی می‌ماند که سبب بروز این مشکل می‌شود و می‌تواند در بزرگسالی هم برای فرد دردسر ساز شود.
دانش‌آموزان ادرارشان را نگه ندارند
مهراد متذکر شد : توصیه می‌شود که مادران و معلمان تاکید کنند که هر زنگ تفریح و هر دو ساعت یکبار بچه‌ها به دستشویی بروند و در ساعات طولانی ادرارشان را نگه ندارند.
یکی از تست‌های غربالگری مهم در سن حاملگی بررسی عفونت ادراری است
این متخصص اورولوژی ابراز داشت: در سن بلوغ و در دوران حاملگی نیز برخی خانم‌ها دچار عفونت ادراری می‌شوند؛ مخصوصا اگر خانمی مشکل کلیه و عفونت ادراری داشته باشد؛ بنابراین یکی از تست‌های غربالگری مهم در سن حاملگی بررسی عفونت ادراری است.
وی تصریح کرد: بعد از زایمان نیز به دلیل قرار گرفتن مجاورت مجرای ادرار با رحم، احتمال ابتلا به عفونت ادراری در خانم‌ها وجود دارد.
مهراد اظهار داشت:یکی از شایع ترین گروه‌ها در خانم‌ها که احتمال ابتلا به عفونت ادراری در آنها وجود دارد خانم‌های هستند که در سن یائسگی قرار دارند، است؛زیرا پس از یائسگی به دلیل برخی مشکلات از جمله کمبود استروژن و ... ابتلا به عفونت‌های مکرر ادراری شایع است.
این متخصص اورولوژی توضیح داد: برخی از بیماری‌ها که برای درمان آنها باید داروهای خاص مانند داروهای خود ایمنی و کورتن مصرف کرد؛افرادی که پیوند کلیه انجام دادند و افرادی که بیماری لوپوس، دیابت دارند و خانم‌هایی که ایمنی بدن آنها ضعیف است، احتمال ابتلا به عفونت ادراری در این افراد زیاد است.
وی توصیه کرد:اگر خانمی در یکسال بیشتر از یکبار به بیماری عفونت ادراری مبتلا شد، احتمال وجود یک بیماری زمینه‌ای در وی وجود دارد؛ زیرا عفونت مکرر تلقی می‌شود و باید بررسی شود.
نظر شما