محرومیت ناخواسته/ فرصت های نابرابر آموزشی و جای خالی عدالت  

محمدسیاح: به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی خبرگزاری سلامت؛ شیوع کرونا در کشور بر همه شاخص های اساسی تاثیرگذار بود. یکی از بخش هایی که متاثر از این اپیدمی دچار تغییرات شد آموزش بود. بیش از 12 میلیون دانش آموز در سراسر کشور وجود دارند که برای در امان ماندن از بیماری، قرار شد به صورت از راه دور به تحصیل بپردازند. آموزش از راه دور نیازمند زیرساخت هایی است که وزارت آموزش و پرورش از ماه ها پیش برای آن آماده شد اما این زیرساخت ها برای همه دانش آموزان به طور یکسان فراهم نشد چراکه وضعیت مردم و دانش آموزان در همه شهرها و مناطق کشور به صورت یکسان نیست. براساس آنچه که از زمان بازگشایی مدارس از 15 شهریور تا امروز اتفاق افتاده می توان دریافت که آموزش و پرورش به رغم فرصت هایی که برای ورود به آموزش مجازی داشته نتوانسته از پس مشکلات آن برآید. از این جهت که بسیاری آموزش ها با به هم ریختگی همراه بوده و براساس بسیاری از دانش آموزان حتی شبکه شاد که مهمترین کانال آموزشی کشور محسوب می شود با مشکل همراه است. شبکه شاد شاید اولین تجربه سیستم آموزشی برای حرکت به سوی آموزش آنلاین و مجازی دانش آموزان باشد اما باید این موضوع را در نظر گرفت که آموزش بیشتر از 12 میلیون دانش آموز؛ نمی تواند منتظر آزمون و خطا بماند. ایجاد شبکه شاد بزرگترین قدم آموزش و پرورش برای تعلیم دانش آموزان محسوب می شود که با مشکلاتی نظیر قطعی، کندی اتصال، عدم ارتباط با شبکه آموزشی همراه است که باعث شده دانش آموز مجبور باشد برای دریافت آموزش ها از سایر نرم افزارها استفاده کنند.

مشکلاتی که مختص قشر ضعیف است

این مشکلات در همه جای کشور رخ می دهد و متاسفانه به دلیل ضعف در شبکه های اینترنتی و نبود زیرساخت های گسترده در همه جای کشور بویژه مناطق محروم دسترسی به اینترنت کار آسانی نیست. بگذریم از اینکه برخی از مناطق حتی دسترسی به تلویزیون هم ندارند تا از آموزش در رسانه ملی بهره ببرند. تهیه تلفن همراه هوشمند نیز خود مشکل بزرگی محسوب می شود، با نرخ های امروز دلار قیمت تلفن همراه بسیار بالاتر از درآمد برخی از خانواده است و خیلی ها در کشور توان خرید آن را ندارند، همین موضوع سبب ناامیدی برخی از دانش آموزان می شود که خودکشی دانش آموز 11 ساله از همین رو نشان می دهد اوضاع بسیار وخیم تر از آن چیزی است که مسئولان تصور می کنند. کم نیستند خانواده هایی که توان تهیه وسایل آموزشی را ندارند و همین موضوع سبب شده تا دانش آموزان زیادی از تحصیل بازبمانند. دانش آموزان مناطق محروم و خانواده های کم بضاعت و کم درآمد قربانیان بی توجهی آموزشی هستند. نایب رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس، گفت: «در حال حاضر 3.5 میلیون دانش‌آموز داریم که به اپلیکیشن «شاد» دسترسی ندارند. این 3.5 میلیون نفر یا در محلی زندگی می‌کنند که اینترنت وجود ندارد و یا تبلت و گوشی تلفن مورد نیاز را ندارند.» محمد وحیدی ادامه داد: «پیش‌شرط عدالت اجتماعی، عدالت آموزشی است. هیچ جای دنیا بدون عدالت آموزشی به عدالت نمی‌رسند و باید فرصت برابر یاددهی-یادگیری فراهم شود و استعداد به حد توان شکوفا شود و به سمت عدالت اجتماعی برویم ولی از نظریه عدالت آموزشی هنوز فاصله زیاد با نقطه مطلوب داریم، در پوشش تحصیلی شرایط خوب است اما در شکاف آموزشی، پوشش خوبی نداریم حتی در فضا، ایجاد کارگاه، فناوری و ایجاد بستر اپلیکیشن شاد هم برابری نیست.» او اضافه کرد: «۹۸ درصد بودجه آموزش و پرورش صرف حقوق می شود و 2 درصد برای کیفیت است که آن هم در اختیار ستاد است. معتقدم خیلی از افراد که در کشور صاحب نظرند چرا سیاست‌های دولت را نقادانه بررسی نمی‌کنند و اگر راه را اشتباه رفتیم باید در مسیر حرکت کرد . دو ماه دیگر زمان ارائه بودجه به مجلس است و دولت می تواند نگاه بهتری نسبت به آموزش و پرورش در این زمینه داشته باشد.» دور شدن از عدالت آموزشی صرفا به شاد ارتباط ندارد، سال ها است که دانش آموزان مناطق محروم سیستان و بلوچستان در مدارس کپری درس می خوانند، سال هاست در برخی از مناطق کشور آسمان سقف کلاس دانش آموزان می شود، محرومیت آموزشی به دلیل فقر شاید بدترین نوع محرومیت باشد. آموزش بزرگترین فرصت بسیاری از کودکان برای رهایی از فقر و محرومیت است و اگر همین فرصت را از دست بدهند معلوم نیست که چه سرنوشتی خواهند داشت.