مدیر کل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: سند ملی پیشگیری از خودکشی ساماندهی شده در این سند، تقسیم نقشها و مسئولیتها بهطور مشخص تعریف شده و مدیریت و متولیگری اصلی موضوع بر عهده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و به طور ویژه دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد قرار دارد.
به گزارش خبرگزاری سلامت به نقل از وبدا، محمد رضا شالبافان به مناسبت روز جهانی پیشگیری از خودکشی افزود: با این حال، تحقق اهداف این سند مستلزم همکاری همهجانبه سایر دستگاهها و نهادهاست؛ از جمله وزارت آموزش و پرورش، سازمان بهزیستی، سازمان اورژانس کشور، وزارت کشور و دیگر ارگانهای مرتبط. تنها از طریق این همکاری بینبخشی و هماهنگ میتوان مقوله حساس و چندبعدی خودکشی را بهطور مؤثر مدیریت و کنترل کرد.
وی ادامه داد: نوزدهم شهریورماه، مصادف با روز جهانی پیشگیری از خودکشی، همانند بسیاری از مناسبتهای سلامت جهانی، فرصتی ارزشمند برای ارتقای آگاهی عمومی در حوزه سلامت، به ویژه سلامت روان، محسوب میشود. این روز امکان میدهد تا مقوله خودکشی، پیامدهای آن بر جوامع و عوامل مؤثر بر بروز آن بهطور شفاف مورد بحث و تبادل نظر در افکار عمومی قرار گیرد.
شالبافان اظهار داشت: یکی از نکات بسیار مهم در ارتباط با خودکشی آن است که تشدید بسیاری از اختلالات روانی میتواند نهایتاً به شکلگیری افکار و حتی اقدام به خودکشی منجر شود. متأسفانه، به دلیل فقدان سواد سلامت روان، بسیاری از افراد برای دریافت خدمات درمانی و بهرهمندی از مداخلات بهموقع مراجعه نمیکنند. در نتیجه، فرصت بهبود از دست میرود و مشکلات آنها پیچیدهتر میشود.
به گفته وی، افزون بر این، انگ اجتماعی نسبت به اختلالات روانی در کنار کمبود آگاهی عمومی، از مهمترین عواملی است که مانع مراجعه افراد به مراکز تخصصی و دریافت خدمات لازم میشود.
این مسوپل در وزارت بهداشت تصریح کرد: درخصوص عوامل مؤثر بر بروز خودکشی، دلایل متعددی مطرح است، اما مهمترین و قویترین عامل، وجود اختلالات سلامت روان ـ بهویژه افسردگی ـ به شمار میرود. افسردگی سهم قابل توجهی از افکار و اقدامات مرتبط با خودکشی را به خود اختصاص داده است.
وی تاکید کرد: اگر در جوامع، اختلالات روانی با غربالگری بهموقع تشخیص داده شوند و درمان مناسب دریافت کنند با توجه به اینکه این اختلالات ریشههای گوناگون اجتماعی، فرهنگی، روانشناختی و زیستی دارند، میتوان انتظار داشت میزان خودکشی به طور چشمگیری کاهش یابد.
شالبافان اضافه کرد: از سوی دیگر، سابقه اقدام قبلی به خودکشی یکی از مهمترین عوامل خطر، بهویژه در موارد منجر به مرگ، محسوب میشود. بنابراین، افرادی که پیشتر اقدام به خودکشی داشتهاند، به همراه خانواده و بستگان نزدیکشان، باید به عنوان گروههای پرخطر در نظر گرفته شوند و تحت غربالگری، مداخله و در صورت نیاز، درمانهای تخصصی قرار گیرند.
وی ادامه داد: به هر حال، در شرایط بحرانی، مشکلات سلامت روان و آسیبهای اجتماعی در جامعه افزایش مییابد و در صورت بیتوجهی، میتواند به افزایش موارد اقدام به خودکشی منجر شود. از این رو، پرداختن به این موضوع باید در دستور کار اصلی نهادهای مسئول و مرتبط قرار گیرد.
شالبافان گفت: بر اساس شواهد جهانی، هیچ گروه سنی از خطر خودکشی مصون نیست، از کودکان و نوجوانان گرفته تا سالمندان، همگی در صورتی که دچار اختلالات سلامت روان شوند ـ بهویژه در صورت تشدید علائم و عدم دریافت درمان مناسب ممکن است به افکار یا اقدام به خودکشی دچار شوند.
وی تصریح کرد: مطالعات متعدد نشان داده است که در سراسر دنیا، میزان اقدام به خودکشی در میان زنان بیشتر است، اما موارد منجر به مرگ در میان مردان شیوع بالاتری دارد. همچنین جوانان بیش از سایر گروهها اقدام به خودکشی میکنند، در حالی که در گروههای میانسال و سالمند، هرچند اقدام کمتر است، اما مرگومیر ناشی از آن بالاتر و مرگبارتر است.
شالبافان خاطرنشان کرد: بر این اساس، همه گروههای سنی و جنسی نیازمند توجه ویژه در حوزه پیشگیری از خودکشی هستند. البته باید توجه داشت که دسترسی و ارائه خدمات به گروههای مختلف، بسته به نهادها و ساختارهای مرتبط، میتواند آسانتر یا دشوارتر باشد. به عنوان نمونه، در حوزه کودکان و نوجوانان، برنامه ملی «نماد» (نظام مراقبت اجتماعی دانشآموزان) اجرا میشود. در این برنامه، مسئولیت غربالگری و ارائه خدمات اولیه بر عهده وزارت آموزش و پرورش است و موارد نیازمند پیگیری به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ارجاع داده میشوند.
وی ادامه داد: در ادامه، ارائه خدمات تخصصی در سطوح مختلف بر عهده مراکز جامع سلامت و همچنین مراکز سلامت روان اجتماعی جامعهنگر موسوم به سراج است. در این مراکز، خدمات با حضور روانپزشکان، روانشناسان و مددکاران اجتماعی ارائه میشود. البته برخی افراد به دلیل شدت مشکلات خود نیازمند خدمات تخصصی در سطح بیمارستانی هستند.
نظر شما