خواب عمیق محرک اصلی ترشح هورمون رشد است و همین هورمون بدن را برای ترمیم عضلات، تقویت استخوانها و حفظ سلامت متابولیک آماده میکند. دانشمندان با شناسایی مدارهای عصبی دخیل، برای اولینبار سازوکار دقیق این فرآیند را توضیح دادهاند.
به گزارش خبرگزاری سلامت _ طبنا گیلان : خواب اغلب بهعنوان دورهای میان ساعات بیداری تصور میشود، اما پژوهشهای اخیر نشان میدهند که این فرآیند نقش فعال و حیاتی در سلامت بدن دارد. در طول شب، مغز با ترشح هورمون رشد، بدن را در مسیر ترمیم عضلات، تقویت استخوانها و تنظیم متابولیسم قرار میدهد.
پژوهشگران برای نخستین بار مدارهای عصبی دخیل در افزایش هورمون رشد در خواب را شناسایی کردهاند. به گفته ی پژوهشگران : «همه میدانند ترشح هورمون رشد با خواب مرتبط است، اما تاکنون فعالیت عصبی مستقیم این فرآیند بررسی نشده بود. ما برای اولینبار فعالیت عصبی موشها را ثبت کردیم تا سازوکار آن را شناسایی کنیم.»
هورمون رشد تنها در کودکان برای رشد قد اهمیت ندارد؛ در بزرگسالان نیز برای حفظ توده عضلانی، تراکم استخوان، توزیع سالم چربی و تنظیم قند خون حیاتی است. سطح پایین این هورمون با ضعف عضلانی، استخوانهای شکننده، افزایش چربی شکمی، مقاومت به انسولین و افزایش ریسک بیماریهای قلبی مرتبط است.
نورونهای دخیل در ترشح هورمون رشد به دو گروه تقسیم میشوند: گروهی هورمون آزادکننده هورمون رشد (GHRH) ترشح میکنند و گروهی دیگر هورمون سوماتواستاتین (SST) که نقش مهاری و تنظیمی دارد. پژوهشگران دریافتند این نورونها مانند پدال گاز و ترمز عمل کرده و ترشح هورمون رشد را در مراحل مختلف خواب متعادل نگه میدارند.
فعالیت این هورمونها در مراحل مختلف خواب متفاوت است. در خواب REM هر دو هورمون افزایش مییابند، اما در خواب غیر REM فعالیت سوماتواستاتین کاهش پیدا میکند. این الگو تضمین میکند که هورمون رشد در زمان مناسب و با ریتم درست به بدن برسد.
همچنین پژوهشگران حلقهای بازخوردی میان هورمون رشد و بخشی از ساقه مغز به نام «لوکوس سرولئوس» شناسایی کردند که وظیفه تنظیم هوشیاری را برعهده دارد. هورمون رشد که در طول خواب انباشته میشود، این ناحیه را تحریک میکند تا بدن برای بیداری آماده شود و همزمان ریتم خواب و بیداری حفظ شود.
پالسهای هورمون رشد، بافتهای بدن را برای بازسازی آماده میکنند. پژوهشگران تاکید میکنند که کمبود خواب باعث کاهش ترشح هورمون رشد میشود و این فرآیند برای رشد، ترمیم و سلامت متابولیک حیاتی است.
با توجه به اینکه سطح هورمون رشد بهطور طبیعی با افزایش سن کاهش مییابد، خواب کافی بهویژه برای ورزشکاران، سالمندان و افرادی که به کنترل وزن و قند خون اهمیت میدهند، از اهمیت بالایی برخوردار است. شناخت مدارهای عصبی تنظیمکننده هورمون رشد، افقهای تازهای برای بهبود سلامت و بازسازی بدن در اختیار پژوهشگران قرار میدهد.
نظر شما