پژوهشهای تازه نشان میدهد میلیاردها میکروب درون بدن انسان، فراتر از نقششان در گوارش و ایمنی، میتوانند کیفیت خواب را نیز تعیین کنند. به گفتهی دانشمندان، تنوع میکروبی بیشتر با خواب عمیقتر و پایدارتر مرتبط است و در آینده شاید پروبیوتیکها جای داروهای خوابآور را بگیرند.
به گزارش خبرگزاری سلامت _ طبنا گیلان : پژوهشهای تازه نشان میدهد میلیاردها میکروب ریز درون بدن ما، از روده گرفته تا دهان، نهتنها در گوارش و ایمنی نقش دارند، بلکه میتوانند کیفیت خواب ما را نیز تعیین کنند. افرادی که تنوع میکروبی بالاتری در بدن خود دارند، معمولاً خواب عمیقتر، آرامتر و طولانیتری تجربه میکنند.
مطالعات اخیر حاکی از آن است که بیخوابی مزمن با کاهش تنوع میکروبی، تضعیف سیستم ایمنی و افزایش خطر بیماریهای متابولیک مانند چاقی، دیابت و مشکلات قلبی همراه است. عواملی مانند تغییر رژیم غذایی، سفر و جتلگ اجتماعی یا مصرف مکرر آنتیبیوتیکها میتوانند میکروبیوم بدن را برهم زده و موجب اختلال در ریتم طبیعی خواب شوند.
برخی باکتریهای مفید ترکیباتی مانند سروتونین، دوپامین و GABA تولید میکنند که برای خواب و تنظیم خلقوخو ضروریاند. پژوهشگران بر این باورند که در آینده، پروبیوتیکها و پریبیوتیکها میتوانند جایگزین داروهای خوابآور شوند و در درمان بیخوابی یا حتی آپنه خواب مؤثر باشند.
ارتباط دوسویه میان میکروبها و خواب
به گفته جنیفر مارتین، استاد پزشکی در دانشگاه کالیفرنیا، برای سالها تصور میشد اختلالات خواب باعث برهمخوردن میکروبیوم میشوند، اما اکنون شواهد نشان میدهد این رابطه دوسویه است: تغییرات در ترکیب میکروبهای بدن نیز میتواند کیفیت خواب را تغییر دهد.
در پژوهشهایی تازه، نوجوانان و جوانانی که تنوع میکروبی بیشتری در دهان داشتند، مدت خواب طولانیتری تجربه کردند. همچنین در بررسی ۴۰ داوطلب، مشخص شد کیفیت پایین خواب با کاهش تنوع باکتریهای روده ارتباط مستقیم دارد.
نقش سبک زندگی و تغذیه
مطالعات شرکت بریتانیایی زویی نشان دادهاند افرادی که الگوی خوابشان در روزهای کاری و تعطیلات تفاوت زیادی دارد (جتلگ اجتماعی)، دارای میکروبیوم متفاوتی هستند. کارشناسان توضیح میدهند که بیخوابی یا بدخوابی میتواند باعث افزایش میل به مصرف قند و چربی شود و این تغییر تغذیهای خود به نوبهی خود تعادل میکروبی بدن را برهم میزند.
بهعلاوه، کارگران شیفتی، نیروهای امدادی و افرادی که در ساعات نامنظم کار میکنند، بیشتر دچار اختلال در ریتم شبانهروزی و ترکیب میکروبیوم بدن خود میشوند.
آزمایشهای شگفتانگیز با میکروبها
در آزمایشهایی با استفاده از پیوند مدفوع، پژوهشگران میکروبهای روده افراد بیخواب را به بدن موشها منتقل کردند. جوندگانی که این میکروبها را دریافت کرده بودند، نشانههایی از بیخوابی و اختلال در ریتم خواب نشان دادند. نتایج مشابهی در مطالعات انسانی نیز مشاهده شده و احتمال میدهد تغییر کنترلشدهی میکروبیوم بتواند به بهبود خواب کمک کند.
امید به درمانهای میکروبی
تحقیقات نشان دادهاند برخی پروبیوتیکها مانند لاکتوباسیلوس کیسِی شیروتا توانستهاند کیفیت خواب را در میان دانشجویان پزشکی در دورههای پراسترس بهبود دهند. در مطالعهای دیگر در بریتانیا، افرادی که ترکیب خاصی از مواد پریبیوتیکی مصرف کردند، گزارش دادند که خوابشان بهتر شده است.
با وجود این نتایج امیدوارکننده، دانشمندان تأکید دارند که برای اثبات قطعی نقش میکروبها در خواب، به آزمایشهای بالینی گستردهتر و کنترلشدهتر نیاز است.
اگر علم بتواند این ارتباط را بهطور دقیق روشن کند، راه برای درمانهای طبیعیتر و غیر دارویی بیخوابی و اختلالات خواب هموار خواهد شد؛ درمانهایی که با همکاری میکروبهای درون بدن، ما را به خوابی آرامتر و سالمتر دعوت میکنند.
نظر شما